سرطان خون در کودکان چگونه است ؟
” آقایی از سرگذشت نوه پنج ساله اش می گفت که بدون هیچگونه سابقه سرطان در فامیل به سرطان خون از نوع متاستاز مبتلا شده و ظرف شش ماه جانش را از دست داده. همه اقوام شوکه شدند که چگونه نوزادی که در بدو تولد سالم بوده و کوچکترین مشکل خونی نداشته بعد از فقط چند سالی به سرطان مبتلا شده! از شنیدن این اتفاق خیلی ناراحت شدم ولی به یاد یکی از فامیل هایمان افتادم که با ذخیره خون بند ناف نوزاد دومش در موسسه رویان و پیوند سلول های بنیادی جان فرزند اولش که به لوسمی مبتلا شده را نجات داده بود.”
بر اساس تعریف مایو کلینیک لوسمی ، لوکمیا ، چنگار خون یا سرطان خون به انگلیسی Leukemia یا Leukaemia به سرطان بافت های خون ساز بدن از جمله مغز استخوان و سیستم لنفاوی اطلاق می گردد. انواع سرطان خون مختلفی وجود دارد که برخی از انواع سرطان خون در کودکان بیشتر دیده می شود و سایر اشکال آن بیشتر در بزرگسالان دیده می شود.
گروه پزشکان بهایند، اولین مرکز هوشمند فوق تخصصی پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان (اولین مرکز تخصصی درمان هدفمند و ایمنی درمانی)
ارتباط مستقیم با مرکز:
سرطان خون در کودکان به ندرت اتفاق می افتد اما جای تاسف است که در ایران شایع شده؛ و به نقل از پزشکان، یکی از علت های اصلی اش مصرف افزودنی ها و مواد نگهدارنده در انواع خوراک، نوشیدنی و تنقلات و شیرینی جات و الی آخر است! مواد نگهدارنده سرطان زا هستند و سیستم ایمنی بدن را رفته رفته از کار می اندازند و شرایط را برای رشد تومورهای سرطانی آماده می کنند.
موسسه رویان خون بند ناف نوزادان را ذخیره می کند. از این خون می توان بیش از یک میلیارد سلول بنیادی گرفته و برای درمان لوسمی و نارسایی های خونی کودکان استفاده کرد. سلول بنیادی کوچکترین سلول تشکیل دهنده ی اندام و بافت های جدید است. از سلول بنیادی سلول های خونی جدیدی تولید می شوند.
موضوع متن زیر: علت های سرطان خون در کودکان و بهترین راههای درمان سرطان خون در کودکان در ایران و جهان
انواع سرطان خون در کودکان
برای اینکه سالم بمانیم باید خون تمیزی داشته باشیم. یک خون تمیز مواد مغذی فراوانی دارد و تعادل در تولید و تکثیر هر یک از سلول های خونی چهارگانه زیر اهمیت زیادی دارد:
- سلول های خونی سفید با وظایف دفاع از بدن در مقابل عفونت ها،
- سلول های خونی قرمز با وظیفه اکسیژن رسانی،
- پلاکت ها برای لخته کردن خون و جلوگیری از خونریزی بی دلیل و
- پلاسما برای رساندن نمک، آب، مواد مغذی، آنزیم و هورمون های مفید به بدن
سلول های خونی در حالت نرمال تولید و تکثیر شده، وظایف شان را انجام و سپس می میرند اما سلول های سرطانی نمی میرند؛ بلکه، دایم تکثیر شده و لشکر تهاجمی شان آنقدر بزرگ می شود که کل عملکرد سلول های سالم را تخریب و اندام ها را از کار می اندازند.
شایع ترین و بدترین نوع سرطان خون در کودکان لوسمی و لنفوما هستند. این دو نوع سرطان هر کدام به انواع فرعی تقسیم بندی و درمان های تخصصی جداگانه دارند:
- تعریف سرطان خون لوسمی به زبان ساده: رشد بیش از حد سلول های خونی سفید به طوریکه مغز استخوان نمی تواند به اندازه کافی سلول خونی قرمز و پلاکت تولید کند. گرچه تعداد گلبول های سفید زیاد می شود، کار خود را درست انجام نمی دهند چون نوع ناسالم جای آنها را می گیرد.
- تعریف سرطان خون لنفوم به زبان ساده: جهش بدی در سلول های لنفاوی و ایمنی بدن انجام شده و سیستم ایمنی به شدت ضعیف می شود. سرطان خون لنفوم در واقع بافت هایی مثل روده، پوست، طحال، .. را درگیر می کند زیرا عروق لنفاوی از این بافت ها می گذرند.
سرطان خون در کودکان چه علائمی دارد ؟
علائم سرطان خون در کودکان قطعی و لزوما نشانه ی سرطان خون نیستند اما اگر در کودک مشاهده شوند درنگ نکنید و برای آزمایش و بررسی پزشکی اقدام کنید. علاوه بر علائم تصویر فوق، علائم فرعی دیگری نیز پس از تخریب کارکرد اندام ها ظاهر می شوند. برای مثال، تهوع و استفراغ در نتیجه تخریب عملکرد معده، عدم تعادل و تمرکز و تاری دید در نتیجه اختلال در عملکرد مغز و اعصاب، تغییر رنگ خال قرمز به قهوه ای در سرطان خونی که به پوست منتقل شده (متاستاز) و غیره. به علاوه، اگر تورم غدد لنفاوی را در قسمت های زیر بازو، گردن، بالای استخوان ترقوه و کشاله ران کودکتان دیدید، بلافاصله برای بررسی پزشکی اقدام کنید.
نکته: هیچ کدام از علائم سرطان خون در نوزادان که بدان اشاره شده، نشانه قطعی سرطان نیستند و باید آزمایشات ژنتیکی و کروموزومی به دقت انجام شود. پزشکان علائم کم خونی، تورم غدد لنفاوی و خونریزی را نیز بررسی می کنند.
بررسی سلامت کبد و طحال اهمیت دارد زیرا لوسمی می تواند این اندام ها را بزرگ کند. همچنین، نمونه برداری از مغز استخوان، انواع آزمایشات خون، بررسی ستون فقرات، ام.آر.آی، تست ژنتیک و غیره ممکن است انجام شوند.
علت سرطان خون در کودکان
علت سرطان خون در کودکان اغلب به طور دقیق مشخص نیست؛ جهش در DNA سلول های خونی (جهش ژنتیکی یک یا چند سلول که ربطی به والدین ندارد و وراثتی نیست) از علت های ریشه ای ست؛ اما بحث ها درباره ی اینکه چه چیزی یا چه چیزهایی سبب این جهش شده، زیاد است.
مقاله جالبی در مورد DNA در هسته سلول داریم که در انسان روزی حدود 10000 بار آسیب می بیند و خود را تعمیر می کند! این آسیب اغلب به علت عوامل محیطی و تغذیه ای و استرس زیاد صورت می گیرد. حال اگر شرایط برای تعمیر DNA فراهم نباشد، سلول های سالمی در مغز استخوان تولید نمی شوند و یا آسیب می بینند و شرایط برای جهش ژن آماده می شود. به عنوان مثال، وقتی بدن در معرض اشعه ایکس و گاما قرار می گیرد، احتمال پاره شدن رشته مارپیچ DNA وجود دارد؛ اگر بدن مان کمبود پروتئین داشته باشد، احتمال تعمیر این رشته کمتر می شود و شرایط برای جهش در جهت منفی آماده تر می شود.
مقاله مرتبط با این موضوع را مطالعه کنید:
برخی دلایل سرطان خون در کودکان از این قرارند:
- 1. دلایل ارثی: سرطان خون یکی از دوقولوها یا اعضای خانواده و بستگاه درجه یک (لوسمی)، برای مثال
- 2. رادیو درمانی یا شیمی درمانی برای سرطان نوع دیگر که خود سبب سرطان خون لوسمی می شود. از چاله به چاه افتادن!!!
- 3. گاهی مصرف داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی بعد از پیوند عضو می تواند به لوسمی منجر شود!
- 4. مشکلات ژنتیکی مانند سندرم داون، کلاین فلتر، یک سری اختلالات خونی و مغزی ارثی
- 5. جهش ژنتیکی ارثی و عدم توانایی سلول های خونی در شکستن مواد شیمیایی مضر و دفع آنها از بدن
- 6. عوامل ویروسی
- 7. عوامل محیطی مانند تماس با مواد شیمیایی بنزین و بنزن، پرتوهای یونی، مواد رادیواکتیویته، رنگ مو و مواد پتروشیمی و غیره
- 8. تماس بدن کودک با حشره کش های سمی در خانه و آفت کش های سمی در مزارع و میوه ها و …
- 9. زمانی که مادر برای باروری از داروهای تخمک گذاری مصنوعی مصرف کرده؛ خطر ابتلا به سرطان خون بعد از تولد و در کودکی بالا می رود.
علت سرطان خون در کودکان از منظر طب سنتی
طب سنتی ایرانی دلیل اصلی انواع سرطان را مصرف تغذیه صنعتی و شیمیایی حاوی مواد نگهدارنده و افزودنی و تقلید از الگوهای اشتباه و رعایت نکردن آداب خواب و بیداری و نوشیدن و خوردن، انتقال عفونت های نهفته از مادر به جنین پیش از تولد، و نیز بروز انواع استرس های شدید روحی-روانی می داند. گفته شده که استرس و فشار روی انواع اعصاب از علت های بروز انواع بیماری هاست.
از نظر بزرگان طب سنتی، مزاج های چهارگانه بدن انسان (دموی، بلغم، سودا و صفرا) با سبک زندگی صنعتی سازگاری ندارند. عوامل تغییرات اقلیمی و محیط آلوده صنعتی و تماس مواد شیمیایی و حتی شوینده ها با پوست سلامت انسان را حسابی به خطر انداخته اند. در مبارزه ی فعالان مبارزه با تخریب محیط زیست به کرات یادآوری می شود که حال زمین خراب است و حال انسان ها خراب تر و نابودی همه چیز به دست خود انسان پیش می رود!
طول عمر بیماران سرطان خون در کودکان
بر اساس آمار سایت پزشکی مدیکال نیوز تودی، درصد زنده ماندن بیماران سرطان خون لوسمی (انواع لوسمی) بعد از گذشت 5 سال از درمان حدود 62 درصد است. این درصد برای کودکان و نوجوانان (زیر بیست سال ) بالاتر است. حدود هشتاد درصد از کودکان مبتلا به لوسمی لنفوبلاست درمان شده اند.
میزان مرگ و میر در این سنین به شرط درمان و پیگیری (زیر 20)، تنها 2/2 درصد است. هر په سن بالاتر رود، احتمال مرگ بیمار یبشتر خواهد بود.
موارد زیر در نرخ مرگ و بیمار بیماران سرطان خون دخالت دارند:
- 1. سن
- 2. زمان تشخیص بیماری و شروع درمان
- 3. پیشرفت بیماری (اینکه قابل درمان باشد یا نه…)
- 4. نوع لوسمی چرا که سرطان خون انواع دارد و خود لوسمی به عنوان یک نوع سرطان زیرشاخه هایی دارد
- 5. سابقه ارثی و خانوادگی ابتلا
- 6. میزان آسیب به استخوان یا عضو درگیر سرطان
- 7. مواجهه با مواد شیمیایی مانند بنزن و مواد پتروشیمی
- 8. تماس با امواج رادیویی یا شیمی درمانی
- 9. تغییرات کروموزومی
- 10. میزان مقاومت بدن بیمار و پاسخ وی به درمان ها
- 11. شمارش سلول های خونی
- 12. مواجهه با دود سیگار یا مصرف تنباکو و سیگار و غیره.
بدترین نوع سرطان خون در کودکان
لوسمی حاد مغز استخوان (سرطان خون aml)
این نوع سرطان از مغز ساتخوان شروع می شود و چون مغز استخوان محل تولید تمامی سلول های خونی سفید، قرمز، پلاسما و پلاکت هاست، سلامت آنها را به خطر می اندازد و به سرعت رشد می کند. این نوع سرطان اغلب افراد بالای 65 سال را درگیر می کند و ریسک ابتلا به آن در شرایط زیر بالاتر می رود:
- کشیدن سیگار
- تماس با مواد شیمیایی پتروشیمی و بنزن
- تماس با امواج رادیویی و اشعه شیمی درمانی
- برخی اختلالات خونی و ژنتیکی مانند سندرم داون
همچنین، سرطان های زیر سخت درمان می باشند:
- سرطان خون لوسمی لنفوسیت مزمن (CLL)
- سرطان خون لوسمی مزمن مغز استخوان (CML)
- سرطان های لنفوم هاجکین و غیرهاجکین که سیستم لنفاوی و ایمنی را هدف می گیرند و
- سرطان خون میلوما که از پلاسمای خون (مرکز تولید آنتی بادی ضد عفونت ها) شروع می شود و مغز استخوان را فاسد میکند.
تشخیص سرطان خون در کودکان
پزشکان ممکن است قبل از شروع علائم ، سرطان خون مزمن را در یک آزمایش خون معمول ببینند. اگر این اتفاق بیفتد ، یا اگر علائم یا نشانه هایی دارید که نشان دهنده این سرطان است ، ممکن است تحت معاینات تشخیصی زیر قرار بگیرید:
- معاینه فیزیکی. پزشک شما به دنبال علائم فیزیکی سرطان خون ، مانند رنگ پریدگی پوست در اثر کم خونی ، تورم غدد لنفاوی و بزرگ شدن کبد و طحال خواهد بود.
- آزمایش خون. با مشاهده نمونه ای از خون شما ، پزشک می تواند میزان غیر طبیعی گلبول های قرمز یا سفید خون یا پلاکت ها را تشخیص دهد – که ممکن است سرطان خون باشد.
- آزمایش مغز استخوان. پزشک شما ممکن است روشی مشابه آنچه که در تصویر بالا مشاهده می کنید را برای برداشتن نمونه ای از مغز استخوان از استخوان خاصره (هیپ) تان توصیه کند. مغز استخوان با استفاده از یک سوزن بلند و باریک برداشته می شود. نمونه به منظور کشف سلول های سرطانی به آزمایشگاه ارسال می شود. آزمایش های تخصصی سلول های سرطان خون ممکن است ویژگی های خاصی را نشان دهد که برای تعیین گزینه های درمانی شما استفاده می شود.
آزمایش سرطان خون چگونه است ؟
برای تشخیص دقیق تر سرطان خون در کودکان آزمایشات مختلفی انجام می شود و هر کدام اصطلاحات و توضیحات خاص خودشان را دارند. طبیعی ست که آزمایش های اولیه از خون گرفته شوند.
توضیح کوتاه مهمترین اصطلاحات در آزمایشات خون:
- ♦ کم خونی با آزمایش RBC به معنی شمارش سلول های خونی قرمز می باشد.
- ♦ آزمایش خون CBC: برای اندازه گیری انواع مختلف سلول های خونی
- ♦ آزمایش خون برای اندازه گیری سطح انواع مواد شیمیایی موجود در خون مانند تعادل الکترولیت (منیزیم پتاسیم…)، انواع پروتئین آلبومین، بتا-2 میکروگلوبولین، LDH و غیره، گلوکز و کلسترول خون، مواد شیمیایی خون که نشانگان عملکرد کلیه ها و کبد هستند، هورمون تیروئید،مواد معدنی مانند آهن کلسیم پتاسیم…، ویتامین های B12 و فولات و غیره.
- ♦ تست اندازه گیری پروتئین در خون (ایمونوگلوبین IG): برای بررسی پروتئین های غیر عادی در سیستم ایمنی
- ♦ تست ANC برای شمارش سلول های خونی سفید نوتروفیل در خون که با عفونت ها مبارزه می کنند
- ♦ تست FLOW CYTOMETRY: برای بررسی شمارش سلول های خونی سفید در خون یا مغز استخوان و اینکه آیا این سلول های سفید مسبب سرطان هستند یا خیر
- ♦ تست FISH: برای بررسی تغییرات کروموزومی در سلول های سرطانی
- ♦ تست کروموزومی کاریوتایپ: KARYOTYPE : هر سلول 46 کروموزوم دارد که این تست اندازه، شکل، تعداد و ترتیب آنها و موارد غیرعادی را بررسی می کند.
- ♦ تست PCR برای اندازه گیری بیومارکرهای خون یا سلول های مغز استخوان و برای بررسی پاسخ مولکولی بدن بیمار به درمان ها
انواع آزمايش سرطان خون
- تست AFP: اندازه گیری سطح آلفا-فیتوپروتئین در خون؛ سطح بالا با سرطان کبد مرتبط است.
- تست PSA: برای بررسی سرطان پروستات و آنتی ژن اختصاصی پروستات است که سطح بالای آن با سرطان مرتبط است.
- تست CA-19-9: سطح بالای CA-19-9 در خون می تواند نشانه ای از رشد تومور در کبد و دستگاه گوارش باشد.
- تست CA-125 می تواند نشانه ای از رشد سرطان تخمدان باشد.
- تست CALCITONIN برای بررسی سرطان تیروئید
درمان قطعی سرطان خون در کودکان | آیا سرطان خون در کودکان قابل درمان است ؟
هنوز هیچ درمان قطعی برای سرطان خون در نظر گرفته نشده است. درمان سرطان خون به عوامل زیادی بستگی دارد. پزشک گزینه های درمانی سرطان شما را بر اساس سن و سلامت کلی ، نوع سرطان و این که آیا به سایر قسمت های بدن تان از جمله سیستم عصبی مرکزی گسترش یافته است تعیین می کند.
درمان های رایج که برای مقابله با این سرطان استفاده می شود عبارتند از:
- شیمی درمانی. شیمی درمانی عمده ترین روش درمان سرطان خون به شمار می رود. در این روش درمانی دارویی از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. بسته به نوع سرطان ، ممکن است یک دارو یا ترکیبی از داروها را دریافت کنید. ممکن است لازم باشد این داروها به صورت خوراکی مصرف کنید یا مستقیماً به داخل ورید تان تزریق شوند.
- درمان بیولوژیکی. درمان بیولوژیکی با استفاده از درمان هایی که به سیستم ایمنی بدن شما کمک می کند سلول های سرطانی خون را شناسایی و به آنها حمله کند ، کار می کند.
- درمان هدفمند. در درمان هدفمند از داروهایی استفاده می شود که به بخش های آسیب پذیر خاص سلول های سرطانی شما حمله می کنند. به عنوان مثال ، داروی imatinib (Gleevec) عملکرد پروتئین را در سلول های سرطانی خون افراد مبتلا به سرطان میلوژن مزمن متوقف می کند. این می تواند به کنترل بیماری کمک کند.
- پرتو درمانی. در پرتودرمانی از اشعه ایکس یا سایر پرتوهای پر انرژی برای آسیب رساندن به سلول های سرطانی و جلوگیری از رشد آنها استفاده می شود. در طول پرتو درمانی ، در حالی که دستگاه بزرگی به دور شما حرکت می کند ، روی تخت دراز می کشید و اشعه به نقاط دقیقی از بدن شما هدایت می شود. شما ممکن است در یک منطقه خاص از بدن خود که در آن مجموعه ای از سلول های سرطانی وجود دارد ، اشعه دریافت کنید و یا اینکه ممکن است اشعه به کل بدن تان هدایت شود. به منظور آماده سازی برای پیوند سلول های بنیادی نیز ممکن است از پرتودرمانی استفاده شود.
- پیوند سلول های بنیادی. پیوند سلول های بنیادی روشی است که در آن مغز استخوان درگیر را با مغز استخوان سالم جایگزین می کنند. قبل از پیوند سلول های بنیادی ، دوزهای بالایی از شیمی درمانی یا پرتو درمانی به منظور از بین بردن مغز استخوان درگیر خود دریافت خواهید کرد. سپس از سلول های بنیادی خون ساز تزریق می شود که به بازسازی مغز استخوان تان کمک می کند. ممکن است سلول های بنیادی را از یک اهدا کننده دریافت کنید و یا در بعضی موارد ممکن است از سلول های بنیادی خودتان نیز استفاده شود. پیوند سلول های بنیادی بسیار شبیه پیوند مغز استخوان است.
سخن پایانی
چنانچه به مشاوره نیاز دارید به این صفحه مراجعه فرمایید یا اگر به دنبال یک تیم متخصص با تجربه و کار آزموده در درمان سرطان در ایران هستید، فهرست متخصصان ما را در این زمینه بررسی کنید. این متخصصان کارآزموده روش های جدید درمان سرطان پانکراس را به بهترین شکلی که مناسب شماست به شما ارائه می دهند.
ما اینجاییم تا به شما کمک کنیم.
در پناه خداوند سلامت بمانیم.
