داروهای درمان هدفمند سرطان روده
همانطور که محققان در مورد تغییرات در سلول هایی که باعث سرطان کولون یا سرطان روده می شوند اطلاعات بیشتری کسب می کنند، انواع جدیدی از داروها را برای هدف قرار دادن این تغییرات به طور خاص توسعه داده اند. داروهای هدفمند متفاوت از داروهای شیمی درمانی عمل می کنند. داروهای درمان هدفمند سرطان روده جایگزینی ایمن برای شیمی درمانی است که عوارض و خطرات کمتری نسبت به آن دارد. اما زمانی که به تنهایی برای درمان کامل سرطان روده کافی نباشد، می تواند در کنار شیمی درمانی به عنوان یک درمان تکمیلی مورد استفاده قرار بگیرد.
گروه پزشکان بهایند، اولین مرکز هوشمند فوق تخصصی پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان (اولین مرکز تخصصی درمان هدفمند و ایمنی درمانی)
ارتباط مستقیم با مرکز:
درست مانند شیمی درمانی، داروهای درمان هدفمند هم وارد جریان خون می شوند و تقریبا به تمام نقاط بدن می رسند و همین امر باعث می شود در برابر سرطان هایی که به نقاط دوردست بدن گسترش یافته اند مفید باشند. مهمترین تفاوت درمان هدفمند با شیمی درمانی در این است که داروهای مورد استفاده در این روش درمانی به صورت ویژه طراحی شده اند تا بتوانند سلول های غیر عادی سرطانی را شناسایی کرده و آنها را تخریب کنند. برخلاف شیمی درمانی که اثراتش را روی تمام سلول های سالم و سرطانی می گذارد، درمان هدفمند آسیبی به سلول های عادی وارد نمی کند.
برای آشنایی بیشتر بهتر است مقاله تارگت تراپی یا شیمی درمانی؟ را مطالعه نمایید.
داروهای درمان هدفمند
داروهای مختلفی برای درمان هدفمند سرطان روده وجود دارند که به انواع مختلفی هم تقسیم می شوند. در زیر به مهمترین انواع داروهای درمان هدفمند سرطان روده اشاره می کنیم:
داروهایی که تشکیل عروق خونی را هدف قرار می دهند (VEGF)
عامل رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) پروتئینی است که به تومورها کمک می کند تا رگ های خونی جدید (فرآیندی به نام رگ زایی) تشکیل دهند تا مواد مغذی مورد نیاز برای رشد توده سرطانی را دریافت کنند. داروهایی که از عملکرد VEGF جلوگیری می کنند عملا با تحریم غذایی توده سرطانی رشد و گسترش آن را متوقف می کنند و می توانند برای درمان برخی از سرطان های روده بزرگ یا رکتوم استفاده شوند. این داروها شامل موارد زیر هستند:
- بواسیزوماب (Avastin)
- راموسیروماب (Cyramza)
- Ziv-aflibercept (Zaltrap)
این داروها به صورت تزریق وریدی هر 2 یا 3 هفته یکبار، در بیشتر موارد همراه با شیمی درمانی وارد بدن می شوند. هنگامی که این داروها با داروهای شیمی درمانی ترکیب می شوند، اغلب می توانند به افراد مبتلا به سرطان روده پیشرفته کمک کنند تا عمر طولانی تری داشته باشند.
عوارض جانبی احتمالی داروهایی که رگزایی سرطان را هدف قرار می دهند
عوارض جانبی احتمالی این نوع از داروهای درمان هدفمند سرطان روده عبارتند از:
- فشار خون بالا
- خستگی شدید (خستگی)
- خون ریزی
- تعداد کم گلبول های سفید خون (با افزایش خطر عفونت)
- سردرد
- زخم های دهان
- از دست دادن اشتها
- اسهال
عوارض جانبی جدی نادر اما احتمالی این داروها شامل لخته شدن خون، خونریزی شدید، ایجاد سوراخ در روده بزرگ، بروز مشکلات قلبی، مشکلات کلیوی و کندی روند بهبود زخم ها است. اگر سوراخی در روده بزرگ ایجاد شود می تواند منجر به عفونت شدید شده و ممکن است برای رفع آن نیاز به جراحی باشد.
یکی دیگر از عوارض نادر اما جدی این داروها واکنش آلرژیک در هنگام تزریق است که می تواند منجر به بروز مشکلات تنفسی و افت فشار خون گردد.
داروهایی که سلول های سرطانی با تغییرات EGFR را هدف قرار می دهند
گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) پروتئینی است که به رشد سلول های سرطانی کمک می کند. داروهایی که EGFR را هدف قرار می دهند می توانند برای درمان برخی سرطان های پیشرفته روده بزرگ استفاده شوند. این داروها عبارتند از:
- Cetuximab (Erbitux)
- پانیتوموماب (Vectibix)
هر دوی این داروها از طریق تزریق وریدی، یک بار در هفته یا یک هفته در میان وارد بدن می شوند.
این داروها معمولا در سرطان های روده بزرگ که دارای جهش ژنتیکی در ژن های KRAS، NRAS یا BRAF هستند، به تنهایی نمی توانند کار کنند. پزشکان معمولا قبل از درمان تومور را برای بررسی وجود این تغییرات ژنی آزمایش می کنند و این داروها را فقط برای افرادی استفاده می کنند که این جهش های ژنتیکی را در سلول های سرطانی خود ندارند.
عوارض جانبی احتمالی داروهایی که EGFR را هدف قرار می دهند
شایع ترین عوارض جانبی این داروها بروز مشکلات پوستی مانند جوش های آکنه مانند در صورت و سینه در طول درمان است که گاهی اوقات می توانند منجر به عفونت هم بشوند. ممکن است برای کمک به محدود کردن جوش ها و عفونت های مرتبط با آنها، به استفاده از کرم یا پمادهای آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید. ایجاد این جوش ها اغلب به این معنی است که سرطان به درمان واکنش نشان داده است. افرادی که دچار این جوش ها می شوند اغلب عمر طولانی تری دارند و به نظر می رسد کسانی که دچار جوش های شدیدتری می شوند، بدنشان بیشتر به فرآیند درمانی پاسخ می دهد. سایر عوارض جانبی این نوع داروهای درمان هدفمند سرطان روده می توانند شامل موارد زیر باشند:
- سردرد
- خستگی
- تب
- اسهال
واکنش آلرژیک به تزریق می تواند جزو عوارض نادر اما جدی این داروها نیز باشد.
داروهایی که سلول های دارای ژن BRAF را هدف قرار می دهند
کمتر از 10 درصد از سرطان های روده بزرگ دارای تغییرات (جهش) در ژن BRAF هستند. سلول های سرطانی روده بزرگ با این تغییرات پروتئین BRAF غیرطبیعی می سازند که به رشد آنها کمک می کند. برخی داروها درمان هدفمند سرطان روده پروتئین غیر طبیعی BRAF را هدف قرار می دهند.
اگر سرطان روده ای دارید که گسترش یافته است، احتمالا سرطان شما برای بررسی وجود ژن غیرطبیعی BRAF آزمایش خواهد شد. داروهایی که پروتئین غیرطبیعی BRAF را هدف قرار می دهند، به احتمال زیاد روی سرطان های روده ای که دارای ژن BRAF طبیعی هستند، کار نمی کنند.
سایر داروهای درمان هدفمند روده
Regorafenib یا(Stivarga) یک نوع خاص از داروهای درمان هدفمند سرطان روده است که به عنوان مهارکننده کیناز شناخته می شود. کینازها پروتئین هایی در سطح یا نزدیک سطح سلول هستند که سیگنال های مهمی را به مرکز کنترل سلول منتقل می کنند. Regorafenib پروتئین های کیناز را که به رشد سلول های تومور یا به تشکیل رگ های خونی جدید برای تغذیه تومور کمک می کنند، مسدود می نماید. مسدود کردن این پروتئین ها می تواند به توقف رشد سلول های سرطانی کمک کند.
این دارو زمانی برای درمان سرطان روده پیشرفته استفاده می شود که سایر داروها دیگر توان اثرگذاری ندارند. این دارو به صورت قرص خوراکی مصرف می شود.
عوارض جانبی رایج این دارو عبارتند از: خستگی، جوش های پوستی، سندرم دست و پا (قرمزی و تحریک بی اراده دست و پا)، اسهال، فشار خون بالا، کاهش وزن و درد شکم.
عوارض جانبی کمتر شایع اما جدی تر Regorafenib می تواند شامل خونریزی شدید یا سوراخ شدن معده یا روده باشد.
بهترین مرکز درمان هدفمند
مرکز تخصصی درمان سرطان به آیند، به لطف حضور دکتر امینه واقفی از جمله معدود مراکز مطمئن در ایران است که می تواند درمان هدفمند را با داروهای مناسب برای شما انجام دهد.
