درمان سرطان پروستات پیشرفته
سلام دوستان، خوش آمدید
گروه پزشکان بهایند، اولین مرکز هوشمند فوق تخصصی پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان (اولین مرکز تخصصی درمان هدفمند و ایمنی درمانی)
ارتباط مستقیم با مرکز:
درددل مردم زیاد شده و اگر سری به بیمارستان ها بزنیم به چشم خود می بینیم که شیوع انواع سرطان در ایران بیداد می کند! یکی از این سرطان ها پروستات prostate است که از بیست سال پیش روند رو به رشدی داشته. سرطان پروستات بیشتر دامنگیر مردان میانسال و مسن بین 50 تا 60 سال است اما در این چند سال اخیر سراغ 40 ساله ها و جوانان هم رفته!
سرطان پروستات دومین سرطان شایع در مردان بعد از سرطان ریه بوده و سالانه جان سی هزار نفر را در آمریکا می گیرد! اما در صورت اقدام بهنگام، قابل پیشگیری ست.
احتمالا به کراّت شنیدین که مردان میانسال و حتی جوان تر برای درمان اختلال نعوظ و اختلال انزال به پزشک مراجعه می کنن. البته درصدی از این دو بیماری ریشه در اختلالات روانشناختی و رابطه زوجین دارد اما اغلب به مشکلات پروستات و دستگاه تناسلی مردان برمی گردد.
این مقاله موضوع های زیر را بررسی می کند:
- فرق بین پروستات خوش خیم و بدخیم به لحاظ پزشکی
- جدیدترین درمان معرفی شده در جهان و ایران
با ما همراه باشید.
پروستات چیست؟
وجود پروستات برای بچه دار شدن و دفع به موقع ادرار خیلی خیلی مهم است.
پروستات عضوی از دستگاه تناسلی مردان، به اندازه گردو با قطر 3 سانتی متر و 30 گرم است و در دهانه ی مثانه و جلوی راست روده (مقعد) قرار دارد. مجاری ادرار از پروستات می گذرد؛ وظایفش از این قرار است:
♦ کنترل ادرار: زمان نگه داشتن ادرار، دفع به موقع ادرار…
♦ دفع منی از کیسه بیضه؛ وظیفه دفع اسپرم از کیسه بیضه به آلت بر عهده پروستات است و خود پروستات است که حالت شیری رنگ چسبنده را به منی در زمان انزال می دهد.
♦ کمک به نعوظ هنگام ارگاسم
به طور کلی، بیماری پروستات یعنی:
1. عفونت در پروستات (اغلب باکتریایی)
2. بزرگ شدن پروستات BPH که پدیده ای خوش خیم و غیرسرطانی ست اما سبب تنگ شدن مجاری ادراری می شود
3. سرطان های خوش خیم و بدخیم پروستات با گریدهای اولیه تا پیشرفته
بیماری پروستات چیست و چگونه درمان میشود؟
پروستات بدخیم و خوش خیم
به زبان خودمانی بگوییم، “اصل و اساس بدن ما از سلول هاست. وقتی پروستات سرطانی می شود یعنی اندازه و تکثیر سلول هایش که قبلا نرمال بوده عجیب و غریب و زیاد می شود. این سلول های زامبی یا همون تومورها بستگی به شرایطی می تونن به بافت های پهلویی مثل استخوان، روده، کلیه ها، کبد و سیستم لنفاوی حمله کرده و اونها رو از پا در بیارن.
رایج ترین نوع حمله سرطان به گره های لنفاوی در لگن و استخوان اطراف پروستات است. گره های لنفاوی مثل رگ های بدن هستن و وظیفه شون کمک به سیستم ایمنی دفاعی بدن با انجام نقل و انتقال مایعات لنفاوی و دفع مواد اضافی از بدن است.”
برای علائم سرطان پروستات خوش خیم کلیک کنید.
یک سوال مهم:
فرق پروستات بدخیم و خوش خیم؟
“سرطان پروستات بدخیم همان اول معلوم نمیشه بلکه به تدریج پیشرفت می کنه. بنابراین، فقط از روی یک سری علایم ظاهری نمیشه تشخیص داد که آیا مثلا پروستات بزرگ شده غیر سرطانی بعدا بدخیم مشه یا نه؛ یا اینکه از روی فقط علایم نمیشه گفت وضعیت خوش خیم هست و خطری نیست! این مشکل منو یاد غربالگری های بررسی سلامت مادر و جنین انداخت که نتایج قطعی نیست اما نمیشه سهل انگاری کرد.”
آیا عبارت PSA در آزمایشات غربالگری سرطان پروستات برای شما آشناست؟
“تست PSA به کمک خون انجام میشه و به معنای اندازه گیری سطح آنتی ژن اختصاصی پروستات (نوعی پروتئین) در خون هست. پروتئین psa هم توسط سلول های سرطانی و هم سلول های سالم در پروستات تولید میشه. در حالت نرمال، مقادیر psa در خون کم هست اما در مایع منی خیلی بیشتره. اگه سطح psa بین 10 تا 20 ng/ml باشه به احتمال زیاد سلول های سرطان زا در پروستات وجود دارن و بیشتر از 20 تا یعنی ریسک سرطان پیشرفته.
نکته مهم:
حتی با وجود جواب آزمایش مثبت PSA نمیشه به قطع گفت که پروستات بیمار سرطانی شده چون مقادیر بالای PSA در بیماران پروستات عفونی و پروستات بزرگ هم دیده شده. به عبارتی، با نتیجه غربالگری صد درصد بدون خطا نیست اما در عین حال سهل انگاری نباید کرد و پیشگیری شرط عقل است.
سرطان پروستات خوش خیم: تشخیص
” اگه برای تشخیص سرطان پروستات خوش خیم تست غربالگری PSA انجام دادین یا قراره انجام بدین، خواندن اطلاعات زیر مفید هست:
نتایج تست PSA قطعی نیست زیرا سطح PSA در سه بیماری پروستات عفونی، پروستات متورم و پروستات بزرگ شده بالا خواهد رفت.
در عین حال، ممکنه نتیجه تست PSA در شرایطی دقیق نباشه و اعداد رو پایین تر از سطح واقعی نشون بده.
در چه شرایطی؟
جواب: اگه اضافه وزن زیاد دارین، اگه داروهای درمان اختلال ادرار یا درمان پروستات بزرگ شده مصرف می کنین و یا اگه دوز بالای داروهای شیمی درمانی رو مصرف می کنین.
نکته مهم: خیلی مردها با سطح پایین PSA در آزمایش خون سرطان پروستات داشتن!!! جالب اینکه گاهی وجود تومورهای بدون علامت (خوش خیم) تشخیص داده شده اما در عمل این تومورها اثر خاصی روی سلامت فرد یا ریسک مرگ نداشتن!”
نکته: به تازگی از تست PCA3 برای تشخیص موارد خطا در تست PSA کمک گرفته می شود.
نکته: تخصص و مجرب بودن پزشک در تشخیص نوع پروستات و ارایه بهترین درمان اهمیت زیادی دارد.
سرطان پروستات بدخیم
تشخیص اینکه آیا بیماری پروستات در مراحل اولیه اش به سرطان بدخیم دچار خواهد شد یا نه دشوار است. اما سطح PSA بالای 20 ng/ml رو نباید نادیده گرفت.
علائم سرطان پروستات با پروستات غیرسرطانی ممکن است یکسان باشند. بنابراین، فقط از روی علایم نمیشود به قطع نظر داد. برخی علایم عبارتند از:
♦ وجود خون در ادرار
♦ درد و سوزش در هنگام ادرار و هنگام انزال منی و ارگاسم
♦ عفونت احتمال مثانه و مجاری ادرار
♦ ناتوانی در نعوظ (راست شدن آلت)
♦ در حالت متاستاز (پخش شدن سرطان به ارگان های دیگر بدن)، درد در استخوان های لگن و کمر (در متاستاز استخوان)، خستگی، افسردگی شدید، کاهش وزن،…
نکته: نژاد، ژنتیک و سابقه خانوادگی نقش مهمی در بروز سرطان پروستات دارند. گفته شده که نژاد آفریقایی-آمریکایی مستعدتر بوده اند.
علائم سرطان پروستات در جوانان
علائم سرطان پروستات در عنوان قبلی گفته شده که قطعی نیستند و لزوما نشانه سرطانی بودن پروستات نیستند! و اما طبق تحقیقات،
1. عفونت پروستات می تواند از طریق رابطه جنسی به شریک مقابل سرایت کند
2.مردانی که در مواجهه با مواد شیمیایی صنعتی مانند کادمیم قرار دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار دارند.
3. به گفته ی منابع معتبر تحقیقاتی، مصرف ویتامین C کمک خاصی به درمان سرطان پروستات نکرده.
4. شخصی که پروستات بزرگ شده دارد لزوما سرطان پروستات نمی گیرد.
5. خطر ابتلا به سرطان پرروستات ربطی به عمل وازکتومی یا کمی و زیادی عمل جنسی ندارد.
علائم سرطان پروستات در زنان
دوست عزیز، سرطان پروستات مربوط به دستگاه تناسلی مردان می باشد.
سرطان پروستات و کمردرد
اگر سلول های سرطانی در حالت پیشرفته به استخوان های لگن، پشت و ستون فقرات حمله کنند (متاستاز)، عارضه کمردرد ایجاد می شود. البته کمردرد همراه با علایم مشکلات ادراری و اختلالات جنسی مانند اختلال انزال و نعوظ نمی تواند دلیل بر سرطان باشد و بررسی پزشکی لازم است.
متاستاز سرطان پروستات
زمانی که سلول های پروستات به طور غیرعادی رشد کرده و تبدیل به تومور می شوند، به بافت های پهلویی حمله می کنند، جایگاه اصلی شان را غصب و در آنها پخش می شوند؛ در نتیجه پدیده ای به نام متاستاز رخ می دهد. برای مثال،
متاستاز سرطان پروستات به ریه ها، به غدد لنفاوی، کبد، استخوان، مغز، لگن، و روده…
اغلب متاستاز سرطان پروستات به گره های لنفی لگن و استخوان اتفاق می افتد و متاستاز ریه ها و کبد خیلی کمتر رخ می دهد.
تشخیص سرطان پروستات پیشرفته
برای تشخیص و درمان سرطان احتمالی پرسوتات، موارد زیر مهمند:
1. مراجعه به پزشک متخصص در زمینه اورولوژی و انکولوژی و بررسی کامل سابقه پزشکی و جراحی، بررسی سن، علایم بیماری، سبک زندگی و عادت های بیمار، بررسی سوابق خانوادگی ابتلا به سرطان، مصرف دارو، معاینه دیجیتالی مقعد (DRE)، تست های غربالگری PSA و PCA3 در صورتی که پزشک پیشنهاد دهد، …
“جدیدا پزشکان پیشنهاد می دن که اگر سطح PSA بیشتر از 2/5 ng/ml باشد، نمونه برداری از بافت پروستات انجام شود و کمتر از این مقدار به معنی عدم وجود سرطان است (البته ممکن است نتیجه بر اساس PSA قطعی نباشد).”
سپس، آزمایشات خون بیشتیر از بیمار گرفته می شود:
بررسی کم خونی با آزمایش CBC، بررسی آنزیم آلکالین فسفاتاز موجود در کبد و استخوان (شاخصی برای تشخیص موارد غیرنرمال و نشانه ی احتمالی پخش شدن سرطان پروستات)، اندازه گیری سطح کراتینین و BUN برای بررسی کارکرد کلیه ها و احتمال بسته شدن مجاری ادرار، …
درمان سرطان پروستات پیشرفته
نمونه برداری یا بیوپسی بافت پروستات؟
برای آمادگی نمونه برداری، ابتدا به بیمار آنتی بیوتیک داده شده و روده ها پاکسازی می شوند. به کمک سوزنی در مقعد با ایجاد بی حسی موضعی در اطراف پروستات نمونه کوچکی از بافت پروستات جمع آوری می شود. به کمک تصویربرداری TRUS مافوق صوت پزشک پروستات را می یبند.
برای بررسی بدخیم بودن یا خوش خیم بودن تومور سرطانی، به کمک سوزنی از 10 تا 12 منطقه مختلف از تومور نمونه برداری می کنند.
نکته: به تومور سرطانی نمره یا گرید داده می شود (نمره گلیسون): هدف از گرید، 1. بررسی تفاوت سلول های سرطانی با بافت پروستات و 2. بررسی سرعت رشد سلول های سرطانی و 3. ارایه یک برنامه جامع درمانی است.
گرید 6 (Grade) به معنی کم خطر بودن سرطان (خوش خیم) است.
گرید بین 8 تا 10 به معنی سرطان بدخیم است و
گرید 7 به معنی بین کم خطر و پرخطر (مرزی) ست.
نکته: اگر گرید یا نمره گلیسون سرطان پروستات بالا باشد، متاستازها نیز بررسی می شوند. برای مثال، ام.آر.آی یا سی.تی.اسکن لگن و شکم، اسکن استخوان، قفسه سینه، سیستوسکوپی (ورود لول نازک با دوربین به مثانه)،…
نکته: تشخیص استیج یا مراحل یک تا چهار سرطان پروستات اهمیت زیادی در تعیین یک برنامه درمانی اثربخش دارد.
جدیدترین درمان سرطان پروستات پیشرفته
انتخاب روش درمان سرطان پروستات بستگی به گرید سرطان و مراحل پیشرفت آن دارد.
ترکیبی از موارد زیر ممکن است انتخاب شود:
1. هدف گیری تومور سرطانی با امواج رادیویی یا هایفو )البته اثربخشی این امواج و برگشت ناپذیری سرطان در همه بیماران هنوز جای بحث است!)
2. کرایوسرجری (فریز کردن بافت)، لاپاروسکوپی…
3. هورمون درمانی یا شیمی درمانی در مراحل پیشرفته
درمان سرطان پروستات پیشرفته: پروستاتکتومی رادیکال
4. جراحی پروستات و برداشتن کامل آن (پروستاتکتومی رادیکال) و وصل کردن مجاری ادرار به مثانه (حذف پروستات به عنوان واسطه)؛ این کار اغلب برای مردان مسن انجام می شود.برای کاهش خطر خونریزی و آمبولی لخته شدن خون در رگ ها بیهوشی موضعی انجام می شود. در جدیدترین تکنیک ها، آسیب کمتری به اعصاب کنترل کننده عمل نعوظ و ادرار وارد می شود. در جدیدترین نوع عمل، پزشک پشت دستگاهی می نشیند و با دید سه بعدی یک ربات را کنترل می کند (با ایجاد پنج سوراخ در ناحیه شکمی و فرستادن دوربین به داخل و در واقع ربات عمل جراحی را انجام می دهد، تصویر فوق).
دشمن پروستات
مقاله ی دشمن پروستات
آمپول سرطان پروستات
داروی تزریقی زولادکس (zoladex) هورمونی ست و ممکن است برای درمان سرطان پروستات تجویز شود. این دارو احتمالا ریسک پوکی استخوان را افزایش می دهد. بنابراین، فقط با نسخه پزشک مصرف شود. زولادکس با بیماری دیابت، بیماری قلبی-عروقی و سکته، پوکی استخوان و داروهای رقیق کننده خون (ضد لخته) مانند وارفارین، کومادین…تداخل دارد. بنابراین، قبل از مصرف با پزشکتان مشورت کنید.
درمان سرطان پروستات پیشرفته: هورمون درمانی
در هورمون درمانی، سطح تولید یا فعالیت هورمون مردانه تستسترون و آندروژن (برای مثال داروی فلوتامید) پایین آورده می شود؛ این هورمون ها ادامه ی رشد سلول های سرطانی را تحریک می کنند. لیستی از این داروها:
لیوپرولید/ لوپرون،الیگار
گوسرلین/ زولادکس
تریپتورلین/ ترلستار
هیسترلن/ونتاز
کتوکونازول
ابی راتراون/ زای تیگا
بایکالوتامید/ کاسودکس
فلوتامید و نیلوتامید/ نیلاندرون
اینزالوتامید/ اکس تاندی
شیمی درمانی سرطان پروستات
اگر هورمون درمانی جواب ندهد، پروستات بدخیم شیمی درمانی می شود. در هورمون درمانی، سطح تولید یا فعالیت هورمون مردانه تستسترون و آندروژن (برای مثال داروی فلوتامید) پایین آورده می شود؛ این هورمون ها ادامه ی رشد سلول های سرطانی را تحریک می کنند.
البته درباره ی عدم فایده یا فایده ی شیمی درمانی برای متاستاز پروستات بحث های گوناگونی وجود دارد. در کل، شیمی درمانی و مصرف داروی دوستاکسل/داستاکسل (تاکسوتر) به طول عمر این دسته از بیماران اضافه می کند.
سرطان پروستات مقاله
بهترین مقالات سرطان پروستات را می توانید از منابع معتبر زیر (لینک های زیر) به اضافه ی سایت های مایوکلینیک myoclinic و وب مِد webmed دریافت کنید:
مقاله پیشگیری از پروستات
سلامتی شما آرزوی ما
