درمان بیولوژیکی

درمان بیولوژیکی برای سرطان نوعی از درمان است که از سیستم ایمنی بدن برای کشتن سلول های سرطانی استفاده می کند.

درمان بیولوژیکی سرطان برای درمان انواع مختلفی از سرطان ها به کار گرفته می شود و وظیفه اصلی اش ممانعت یا کند کردن روند رشد تومور سرطانی و جلوگیری از سرایت سلول های آن به دیگر بخش های بدن است. درمان بیولوژیکی سرطان اغلب عوارض جانبی کمتری نسبت به دیگر روش های درمان سرطان دارد و به صورت کلی ایمن تر است. تا جایی که حتی نام یکی از اصلی ترین درمان های بیولوژیکی ایمنی درمانی است!

درمان های بیولوژیکی چگونه کار می کنند؟

سیستم ایمنی بدن با مهاجمانی از قبیل جرم ها در داخل خود بدن مبارزه می کند. سیستم ایمنی بدن شما همچنین قادر است تا سلول هی سرطانی را به عنوان سلول های غیرعادی شناسایی کند، اما همیشه نمی تواند آنها را تشخیص دهد. سلول های سرطانی می توانند توانایی لازم را پیدا کنند تا از دست سیستم ایمنی پنهان شوند. همچنین ممکن است طی جهش های ژنتیکی و پروتئین هایی که دارند مانع از عملکرد مناسب سیستم ایمنی شوند یا آن را در مقابل خود از کار بیندازند.

از این رو به صورت کلی درمان های بیولوژیک به شکل زیر عمل می کنند:

• وادار کردن سیستم ایمنی بدن برای حمله به سلول های سرطانی. راه های زیادی وجود دارند که درمان های بیولوژیک می توانند از طریق آنها به این هدف برسند. به عنوان مثال، داروهای شیمیایی به کار رفته در درمان هایی مانند تارگت تراپی یا ایمونوتراپی که سیستم ایمنی بدن را تحریک می کنند می توانند به شکل تزریقی وارد بدن شوند. یا اینکه می توان یک نمونه از سلول های سیستم ایمنی را در آزمایشگاه، و قبل از ورود مجدد به بدن آموزش داد تا به سلول های سرطانی حمله کنند.

• آسانتر کردن شناسایی سلول های سرطانی توسط سیستم ایمنی بدن. درمان بیولوژیکی همچنین می تواند مسقیما سلول های سرطانی را هدف قرار دهد و سیگنال هایی که به آنها در پنهان شدن از سیستم ایمنی بدن کمک می کنند را خاموش کند. به عنوان مثال داروهایی که با نام ”  مهارکننده های بازرسی ایمنی” شناخته می شوند، می توانند برخی از گیرنده های به خصوص موجود روی سلول های سرطانی را هدف بگیرند، و سیگنال هایی که سلول های سرطانی برای سرکوب سیستم ایمنی بدن می فرستند را مسدود نمایند. فرآیندی که در یکی از شاخه های درمان هدفمند انجام می پذیرد:

دیگر روش هایی که درمان بیولوژیکی از طریق آنها به درمان سرطان کمک می کند عبارتند از:

• تغییر الگوی رشد سلول های سرطانی، برای اینکه رفته رفته بیشتر شبیه سلول های سالم و عادی رفتار کنند
• تغییر فرآیندی که باعث می شود تا سلول های سالم به سلول های سرطانی تبدیل شوند
• بهینه سازی و تقویت توانایی بدن برای اصلاح یا جایگزینی سلول های سالم آسیب دیده توسط دیگر روش های درمان سرطان مانند شیمی درمانی یا پرتو درمانی
• جلوگیری از سرایت کردن و پخش شدن سلول های سرطانی در دیگر بخش های بدن

باز هم اشاره می کنیم که هدف اصلی درمان های بیولوژیکی برای بهبودی سرطان، تحریک کردن سیستم ایمنی بدن برایی شناسایی و کشتن سلول های سرطانی است.

سیستم ایمنی چگونه با سرطان مبارزه می کند؟

سیستم ایمنی از انواع مختلفی از گلوبول های سفید تشکیل شده است که هرکدام راه منحصر به فردی برای مبارزه با سلول های بیماری زای خارجی یا غیر عادی، از جمله سرطان دارند. سلول های فعال در سیستم ایمنی بدن عبارتند از:

• لنفوسیت ها – سلول های سفید خون شامل سلول های B، سلول های T، و سلول های NK
  • سلول های B – پادتن هایی تولید می کنند که به دیگر سلول های حمله می کنند
  • سلول های T – خودشان مستقیما به سلول های سرطانی حمله می کنند و دیگر سلول های سیستم ایمنی را هم خبر می کنند تا از بدن دفاع کنند
  • سلول های NK (سلول های کشنده طبیعی) – مواد شیمیایی تولید می کنند که به مهاجمان خارجی وارد شده در بدن می چسبند و آنها را می کشند
• مونوسیت ها – گلوبول های سفیدی که ذرات خارجی را می بلعند و هضم می کنند
• سلول های دندریتیک – سلول های خارجی یا غیر عادی را به سیستم ایمنی معرفی می کنند

این انواع از گلبول‌های سفید – سلول‌ های B، سلول‌ های T، سلول‌های کشنده طبیعی و مونوسیت‌ ها – در خون هستند، و بنابراین در تمام قسمت ‌های بدن گردش می ‌کنند و از بدن در برابر سرطان و سایر بیماری ‌ها محافظت می‌ کنند. این سلول ها دو نوع ماده از خود ترشح می کنند: آنتی بادی ها (پادتن ها) و سیتوکین ها.

آنتی بادی ها به به مواد خطرناکی که با نام آنتی ژن شناخته می شوند، واکنش نشان می دهند. آنتی بادی های اختصاصی (مفید) با قفل شدن روی هم با آنتی ژن های خاص (خارجی) مطابقت می کنند. سیتوکین ها نیز پروتئین هایی هستند که توسط برخی از سلول های سیستم ایمنی تولید می شوند، و می توانند مستقیما به سلول های سرطانی حمله کنند. سیتوکین ها در واقع سلول های پیام رسانی هستند که با سلول های دیگر ارتباط برقرار می کنند.

انواع مختلف درمان های بیولوژیکی

انواع مختلف و زیادی از درمان بیولوژیکی وجود دارند که برای بهبودی و رفع سرطان مورد استفاده قرار می گیرند.

اصلاح ‌کننده‌ های پاسخ بیولوژیکی (BRM) نحوه تعامل دفاعی بدن با سلول‌های سرطانی را تغییر می ‌دهند.  BRMها در آزمایشگاه تولید می شوند و به بیماران داده می شوند تا بتوانند:

• توانایی بدن برای مبارزه با بیماری ها را تقویت کنند.
• قدرت مبارزه سیستم ایمنی بدن، برای مبارزه با سلول های بیمار را در مسیر درست هدایت می کنند.
• سیستم های ایمنی ضعیف شده را تقویت می کنند.

BRMها شامل عوامل تعدیل کننده ایمنی غیر اختصاصی، اینترفرون ها، اینترلوکین ها، عوامل محرک کلنی، آنتی بادی های مونوکلونال، سیتوکین های درمانی و واکسن ها می شوند.

به صورت کلی انواع مختلف درمان های بیولوژیکی شامل موارد زیر می شوند:

• انتقال سلول تطبیق پذیر
• ایمنی درمانی
• مهارکننده های رگ زایی
• درمان باسیلوس کالمت-گورین
• بیوشیمی درمانی
• واکسن های ضد سرطان
• درمان با سلول های Tشکل، همراه با گیرنده های آنتی ژنی کایمریک (CAR).
• سیتوکین درمانی
• ژن درمانی
• تعدیل کننده های بازرسی ایمنی
• ایمونوکونژوگه ها
• آنتی بادی های مونوکلونال
• درمان ویروس انکولیتیک
• درمان های دارویی هدفمند

عوارض داروهای بیولوژیک

همانطور که پرونده پزشکی و نوع بیماری هر فرد با دیگری متفاوت است، واکنش او به درمان نیز متفاوت خواهد بود. عوارض جانبی درمان بیولوژیک ممکن است شدید یا خفیف باشند، یا اصلا یا برای برخی از افراد هرگز اتفاق نیفتند! قبل از شروع درمان، مطمئن شوید که با تیم پزشکی خود در مورد همه عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید. عوارض جانبی درمان بیولوژیکی، که اغلب علائم شبیه آنفولانزا را شامل می شوند، بر اساس نوع درمان انجام شده متفاوت خواهند بود و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• تب
• لرز
• حالت تهوع
• استفراغ
• بی اشتهایی
• خستگی مفرط

به طور خاص سیتوکین درمانی معمولا موجب بروز تب، لرز، درد و خستگی می شود. دیگر عوارض درمان های بیولوژیک شامل جوش پوستی، یا بروز ورم در ناحیه تزریق می شوند. این درمان ها همچنین می توانند موجب خستگی و استخوان درد هم بشوند، و در موارد خاص روی فشار خون قلب هم تأثیر بگذارند.

بهترین مرکز درمان بیولوژیک در تهران

مرکز تخصص درمان سرطان به آیند، از مجرب ترین کادر درمانی متخصص سرطان بهره می برد و می تواند انواع درمان های مختلف سرطان را برای مراجعین عزیز، به بهترین نحو انجام دهد. خوشبختانه به لطف حضور متخصصانی چون دکتر امینه واقفی، مرکز به آیند از معدود مراکز تخصصی در کشور به شمار می رود که می تواند درمان های بیولوژیکی را برای شما انجام دهد.

منبع

منبع 2