عوارض جانبی درمان هدفمند

داروهای مورد استفاده در درمان های هدفمند عوارض جانبی متفاوتی نسبت به شیمی درمانی استاندارد یا سنتی دارند. برخی از انواع درمان هدفمند سرطان هستند که عارضه های جانبی بسیار کمی دارند، در حالیکه برخی دیگر می توانند مشکلات جدی در بدن ایجاد نمایند. انواع مختلف از داروهای هدفمند برای درمان سرطان وجود دارد و عوارض جانبی درمان هدفمند هم به شدت به نوع دارویی که در درمان مورد استفاده است بستگی دارد.

چند نکته در مورد عوارض درمان هدفمند

• همه افراد دچار همه عوارض جانبی نمی شود. برخی از افراد ممکن است عارضه های کمی را تجربه کنند و برخی دیگر ممکن است هیچ دچار هیچگونه عوارضی نشوند.
• اینکه شدت عارضه های جانبی چقدر است می تواند به مقدار زیادی از دارو تا داروی دیگر و از فرد به فرد دیگر تفاوت داشته باشد. سعی کنید پیش از شروع جلسات درمانی از تیم متخصص درمانی خود درباره رایجترین عوارض جانبی آن نوع از تارگت تراپی، زمان باقی ماندن آنها و غیره صحبت کنید. پزشک ممکن است برای درمان یا پیشگیری از بروز عوارض جانبی درمان هدفمند،  داروهای خاصی را برای شما تجویز کند.
• عوارض جانبی نادر و غیرعادی ممکن است در اثر مصرف برخی از داروهای هدفمند اتفاق بیفتند که برخی از آنها می توانند جدی باشند. لطفا پس از آغاز فرآیند درمان بروز هرگونه شرایط غیر عادی یا عارضه جانبی را سریعا به پزشک اطلاع دهید.

عوارض درمان هدفمند چقدر طول می کشند؟

بیشتر عوارض جانبی درمان هدفمند با گذشت اندکی زمان پس از اتمام درمان خود به خود از بین رفته و سلول های نرمال خودشان را بازسازی می کنند. اما زمانی که طول می کشد تا برخی از عوارض جانبی از بین بروند برای هر فرد متفاوت است. این موضوع به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل وضعیت عمومی سلامت بدن بیمار و نوع داروهایی می شود که در طول درمان از آنها استفاده شده است.

از آنجاییکه بسیاری از داروهای درمان هدفمند هنوز خیلی جدید هستند، پیشبینی اینکه چقدر می توانید از عوارض آنها انتظار داشته باشید که باقی بمانند، کمی دشوار است. این واضح است که در مورد شیمی درمانی، برخی از عوارض جانبی مادام العمر هستند، مانند زمانی که داروهای اثرات بلند مدت روی قلب، ریه ها، کلیه ها یا اندام های تولید مثل گذاشته اند. در بسیاری از موارد هنوز چندان مشخص نیست که برخی از داروهای پیشنهاد شده برای درمان های هدفمند آیا چنین عوارض مادام العمری دارند یا خیر. به همین خاطر هم هست که پزشکان سعی می کنند از داروهای ایمن تری که قبلا خودشان را ثابت کرده اند در این درمان استفاده کنند.

عوارض عمومی درمان های هدفمند

رایجترین عوارض عمومی درمان هدفمند شامل اسهال و مشکلات کبدی می شود. دیگر عوارض می توانند شامل بروز مشکلاتی در انعقاد خون، بهبود زخم ها، فشار خون بالا، خستگی مفرط، زخم دهان، بروز تغییرات روی ناخن، تغییر رنگ مو و مشکلات پوستی شود.

البته مشکلات پوستی یکی از رایجترین عارضه های درمان های هدفمند به شمار می رود که در ادامه بیشتر در مورد آن صحبت می کنیم.

در کنار اینها امکان ایجاد یک حفره در دیواره مری، شکم، روده کوچک، روده بزرگ و کیسه صفرا هم گرچه بسیار به ندرت، اما وجود دارد.

مشکلات پوستی ناشی از درمان هدفمند

مشکلات پوستی حاصل روش هایی هستند که درمان های هدفمند از طریق آنها عمل می کنند. به عنوان مثال برخی از داروهای به کار رفته در تارگت تراپی به پروتئین گیرنده فاکتور رشد اپیدرمی (EGFR) حمله می کنند. پروتئینی که به سلول های سرطانی دستور می دهد تا رشد کنند و تقسیم سلولی انجام دهند. به این داروها مهارکننده های EGFR می گویند و برخی از نمونه های این نوع دارو ها عبارتند از:

• Cetuximab
• Panitumumab
• Erlotinib

مشکل اینجاست که سلول های پوستی نرمال هم EGFR دارند، و به همین خاطر داروهایی که جریان EGFR را مسدود می کنند می توانند روی این سلول ها هم اثر بگذارند. این داروهای راه رسیدن سیگنال های پیام رسان برای رشد نرمال را به سلول های پوستی سالم را مسدود می کنند و باعث می شوند تا پوست رطوبت خود را از دست داده و خشک شود.

از طرف دیگر داروهایی به نام مهارکننده های رگ زایی هم معمولا در درمان های هدفمند مورد استفاده قرار می گیرند که پروتئین های عامل رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) را هدف می گیرند. بواسیزوماب یکی از این داروها است. پروتئین های VEGF به تومورهای سرطانی کمک می کنند تا یک منبع تغذیه خون بسازند و آن را حفظ کنند. البته چنین پروتئین هایی برای ایجاد عروق خونی بسیار کوچک در کف دستان و پاها نیز بسیار مهم هستند.  مسدود کردن این پروتئین ها می تواند به این عروق خونی بسیار کوچک سالم هم آسیب برساند و موجب بروز عارضه ای به نام سندروم دست-پا شود.

بهترین مرکز درمان هدفمند

با وجود تمام عارضه هایی که به آنها اشاره شد، درمان های هدفمند همچنان یکی از بهترین و حتی ایمن ترین درمان های شیمیایی سرطان، در مقایسه با روش های سنتی تری همچون شیمی درمانی هستند. اغلب عوارض این نوع از درمان موقتی هستند که یا خود به خود از بین می روند، یا می توان با مصرف داروهای جانبی آنها را کنترل کرد.

به یاد داشته باشید که درمان هدفمند یکی از درمان های نوین است که تحقیقات گسترده زیادی هنوز در مورد آن در حال انجام هستند. به همین خاطر هم هست که هنوز نمی توان همه اشکال سرطان را با این نوع درمان برطرف کرد. از طرف دیگر انتخاب نوع درمان هدفمند در عارضه های محتمل حاصل از آن تأثیر زیادی دارد و اگر پزشک ببیند که شدت عارضه ها در شما بالا است دوز یا شکل درمانی را تغییر خواهد داد.

مرکز تخصصی درمان سرطان به آیند که در تهران واقع شده از جمله مراکزی است که به صورت تخصصی و با بهره مندی از یک کادر متخصص به درمان انواع سرطان ها با بهترین روش های ممکن می پردازد. به لطف حضور دکتر امینه واقفی در کادر درمان این مرکز، به آیند از جمله معدود مراکز در ایران است که می تواند بهترین خدمات درمان هدفمند سرطان را به شما ارائه کند.

منبع