بر اساس تعریف مایوکلینیک سرطان معده (Stomach cancer) معمولاً در سلول های تولید کننده مخاط که معده را پوشش می دهند، تشکیل می شود. به این نوع سرطان آدنوکارسینوما گفته می شود.
گروه پزشکان بهایند، اولین مرکز هوشمند فوق تخصصی پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان (اولین مرکز تخصصی درمان هدفمند و ایمنی درمانی)
ارتباط مستقیم با مرکز:
طی چند دهه گذشته ، در سرتاسر جهان نرخ سرطان در بخش اصلی معده رو به کاهش است. اما در همین مدت ، سرطان در ناحیه ای که قسمت بالای معده (کاردیا یا دهانه معده) با انتهای تحتانی لوله بلع (مری) به یکدیگر متصل می شوند، بسیار شایع شده است. به این ناحیه معده، محل اتصال مری به معده یا گاستروازوفاژیال (gastroesophageal junction) گفته می شود.
علائم سرطان معده
علائم و نشانه های کنسر معده یا گاستروازوفاژیال و همچنین علائم عود سرطان معده ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- احساس نفخ بعد از خوردن غذا
- احساس پری بعد از خوردن مقادیر کمی از غذا
- سوزش شدید و مداوم سر دل
- سوء هاضمه شدید که همیشه وجود دارد
- حالت تهوع بی دلیل و مداوم
- معده درد
- استفراغ مداوم
- کاهش وزن ناخواسته
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر علائم و نشانه هایی دارید که برای تان نگران کننده هستند ، با پزشک خود ملاقات کنید. پزشک شما به احتمال زیاد ابتدا علل شایع این علائم و نشانه ها را بررسی خواهد کرد.
علل سرطان معده
به طور کلی ، سرطان هنگامی شکل می گیرد که یک خطا (جهش) در DNA سلول رخ می دهد. این جهش منجر به رشد و تقسیم سلول با سرعت سریع و ادامه حیات در شرایطی می شود که یک سلول عادی و سالم بمیرد. سلول های سرطانی تجمع یافته، توموری را تشکیل می دهند که می توانند به ساختارهای مجاور حمله کنند. سلول های سرطانی نیز می توانند از تومور جدا شوند و در سراسر بدن گسترش یابد.
کنسر معده با ابتلا به بیماری ریفلاکس معده (GERD) ، چاقی و سیگار کشیدن ارتباط مستقیم دارد. بیماری ریفلاکس معده وضعیتی است که در اثر برگشت مکرر مایع اسید معده به مری ایجاد می شود.
بین رژیم غذایی سرشار از غذاهای دودی و شور و کنسر معده که در قسمت اصلی معده ایجاد می شود ، ارتباط مستقیمی وجود دارد. از آنجا که استفاده از یخچال برای حفظ و نگهداری مواد غذایی در سراسر جهان متداول شده است ، نرخ سرطان در معده کاهش چشمگیری یافته است.
عوامل خطر سرطان معده
مهم ترین عوامل خطر ابتلا به سرطان گاستروازوفاژیال ، سابقه بیماری ریفلاکس معده و چاقی است.
عواملی که خطر ابتلا به سرطان در معده را افزایش می دهند عبارتند از:
- رژیم غذایی مملو از غذاهای شور و دودی
- رژیم غذایی کم میوه و کم سبزیجات
- سابقه خانوادگی کنسر معده
- ابتلا به عفونت اچ پیلوری یا هیلکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori)
- التهاب معده طولانی مدت
- کم خونی مزمن
- سیگار کشیدن
- پولیپ معده
یبوست و سرطان معده اغلب ارتباطی با یکدیگر ندارند. درد معده و کمر نیز ارتباطی با این سرطان ندارد. در برخی موارد دیده شده که کنسر معده و کم خونی با یکدیگر در ارتباط هستند.
پیشگیری از سرطان معده
هنوز مشخص نیست که چه عواملی منجر به ابتلا به سرطان در معده می شود ، بنابراین هیچ راهی برای جلوگیری و پیشگیری از آن وجود ندارد. اما شما می توانید با ایجاد تغییرات کوچکی در زندگی روزمره خود ، گامی بزرگ در جهت کاهش خطر ابتلا به سرطان گاستروازوفاژیال بردارید. به عنوان مثال ، سعی کنید:
- ورزش کنید. ورزش منظم با کاهش خطر ابتلا به کنسر معده همراه است. سعی کنید بیشتر روزهای هفته را به انجام فعالیت بدنی بپردازید.
- میوه و سبزیجات بیشتری میل کنید. سعی کنید هر روز میوه و سبزیجات بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید. طیف گسترده ای از میوه ها و سبزیجات رنگارنگ را انتخاب کنید.
- مقدار غذاهای شور و دودی را که میل می کنید، کاهش دهید. با محدود کردن این غذاها از معده خود محافظت کنید.
- سیگار نکشید. اگر سیگار می کشید ، آن را ترک کنید. اگر سیگار نمی کشید ، هیچ وقت دیگر هم مصرف آن را آغاز نکنید. سیگار کشیدن، خطر ابتلا به کنسر معده و همچنین بسیاری از انواع دیگر سرطان را افزایش می دهد. ترک سیگار بسیار دشوار است ، بنابراین چنانچه در صدد ترک سیگار هستید، از پزشک خود کمک بگیرید.
- از پزشک خود در مورد خطر ابتلا به کنسر معده سؤال کنید. در صورت افزایش خطر ابتلا به سرطان گاستروازوفاژیال یا سرطان معده ، با پزشک خود مشورت کنید. هر دوی شما در کنار یکدیگر می توانید با انجام آندوسکوپی دوره ای، به دنبال یافتن علائم کنسر معده باشید.
تشخیص سرطان معده
آزمایشات و رویکرد های مورد استفاده برای تشخیص سرطان گاستروازوفاژیال و سرطان معده شامل موارد زیر است:
- استفاده از یک دوربین کوچک برای دیدن داخل معده (آندوسکوپی فوقانی). یک لوله نازک متصل به یک دوربین ریز به سمت پایین گلو و داخل معده شما انتقال داده می شود. پزشک شما از این طریق می تواند به دنبال علائم سرطان باشد. در صورت یافتن مناطق مشکوک ، می توان یک تکه از بافت را برای تجزیه و تحلیل (بیوپسی) جمع آوری کرد.
- تست های تصویربرداری. آزمایشات تصویربرداری که برای کشف سرطان مورد استفاده قرار می گیرند شامل اسکن توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن (CT) و نوع خاصی از تست اشعه X است که گاهی اوقات به آن بلع باریم گفته می شود.
مرحله بندی سرطان معده
مرحله بندی سرطان به پزشک کمک می کند تا تصمیم بگیرد که کدام روش درمانی برای شما مناسب تر است. آزمایشات و روش های مورد استفاده برای تعیین مرحله کنسر معده عبارتند از:
- تست های تصویربرداری. آزمایشات ممکن است شامل سی تی اسکن و توموگرافی انتشار پوزیترون یا پت (PET) باشد.
- جراحی اکتشافی. پزشک شما ممکن است به دنبال جستجو و کشف علائمی که نشان می دهد سرطان فرا تر از مری یا معده تان پیش رفته و به قفسه سینه یا شکم نیز سرایت کرده است، عمل جراحی را توصیه کند. جراحی اکتشافی معمولاً به روش لاپاروسکوپی انجام می شود. این بدان معنی است که جراح چندین برش کوچک در شکم شما ایجاد می کند و یک دوربین مخصوص را که تصاویر را به مانیتور اتاق عمل منتقل می کند، به داخل هدایت می کند.
بسته به وضعیت تان ممکن است از سایر تست های مرحله بندی نیز استفاده شود.
مراحل سرطان معده
مراحل آدنوکارسینوم معده یا مری شامل موارد زیر است:
- مرحله اول. در این مرحله ، تومور محدود به لایه فوقانی بافت است که قسمت داخلی مری یا معده را پوشش می دهد. سلول های سرطانی همچنین ممکن است به تعداد محدودی از غدد لنفاوی مجاور نیز سرایت باشد.
- مرحله دوم. سرطان در این مرحله عمیق تر گسترش یافته است و در لایه ی عضلانی عمیق تر مری یا دیواره معده رشد کرده است. سرطان ممکن است در بخش عمده ای از غدد لنفاوی نیز گسترش یافته باشد.
- مرحله سوم. در این مرحله ، سرطان ممکن است در تمام لایه های مری یا معده رشد کرده و به ساختارهای مجاور گسترش یابد. یا ممکن است این یک سرطان کوچک تر باشد که با شدت بیشتر در غدد لنفاوی گسترش یافته است.
- مرحله چهارم. این مرحله جزء مراحل اخر سرطان معده است و نشان می دهد که سرطان در نواحی دوردست بدن گسترش یافته است.
درمان سرطان معده
گزینه های درمانی برای سرطان گاستروازوفاژیال یا کنسر معده به مرحله سرطان ، سلامت کلی تان و ترجیحات شما بستگی دارد.
عمل جراحی
سرطان گاستروازوفاژیالی که هنوز گسترش نیافته است نیاز به جراحی دارد تا قسمتی از مری یا معده را که تومور در آن قرار دارد برداشته شود. هدف از عمل جراحی ، حذف کل سرطان و در صورت امکان حاشیه بافت سالم است. غدد لنفاوی مجاور نیز به طور معمول برداشته می شوند.
هدف از عمل جراحی معده نیز حذف کل سرطان و در صورت امکان حاشیه بافت سالم است. گزینه های جراحی این سرطان عبارتند از:
- برداشتن تومورها در مراحل اولیه از روی معده. سرطان های بسیار کوچکی که محدود به پوشش داخلی معده هستند ممکن است با استفاده از آندوسکوپی در روشی موسوم به “برداشتن مخاط آندوسکوپی” از بین بروند. آندوسکوپ یک لامپ روشن با دوربینی است که از گلوی شما به معده تان عبور داده می شود. پزشک از ابزار های ویژه ای برای از بین بردن سرطان و حاشیه بافت سالم در لایه های معده استفاده می کند.
- برداشتن بخشی از معده (گاسترکتومی جزئی). در طی گاسترکتومی ساب توتال یا جزئی ، جراح تنها بخشی از معده را که در اثر سرطان تحت تأثیر قرار گرفته است ، بر می دارد.
- برداشتن کل معده (گاسترکتومی کامل). گاسترکتومی کامل شامل حذف کل معده و برخی از بافت های اطراف آن است. سپس مری مستقیماً به روده کوچک متصل می شود تا غذا بتواند از طریق دستگاه گوارش تان حرکت کند.
- برداشتن غدد لنفاوی برای کشف سرطان. جراح غده های لنفاوی در شکم شما را معاینه و حذف می کند تا بتواند به دنبال سلول های سرطانی بگردد.
- جراحی برای تسکین علائم و نشانه ها. برداشتن بخشی از معده ممکن است علائم و نشانه های تومور رو به رشد را در افراد مبتلا به سرطان پیشرفته معده کاهش دهد. در این حالت ، جراحی نمی تواند سرطان پیشرفته معده را درمان کند ، اما می تواند شرایط شما را بهتر کند.
جراحی، خطر خونریزی و عفونت را به همراه دارد. اگر تمام یا بخشی از معده شما برداشته شود ، ممکن است به دنبال آن، مشکلات گوارشی را تجربه کنید.
ادامه مطلب در بخش دوم >>> پرتو درمانی معده و سایر روش های درمان
