آزمایش تشخیص سرطان
تنها راه برای شناسایی سرطان و اطمینان از وجود آن این است که آزمایش تشخیص سرطان را پشت سر بگذارید. اما تست ها و آزمایشات تشخیصی سرطان بسیار متعدد و متنوعند و هرکدام در شرایط خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. در این مقاله به انواع مختلف آزمایش های تشخیص سرطان اشاره می کنیم.
گروه پزشکان بهایند، اولین مرکز هوشمند فوق تخصصی پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان (اولین مرکز تخصصی درمان هدفمند و ایمنی درمانی)
ارتباط مستقیم با مرکز:
انواع تست های تشخیص سرطان
هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند سرطان را به طور دقیق تشخیص دهد. ارزیابی کامل وضعیت بیمار معمولا نیاز به شرح حالی کامل و معاینه فیزیکی همراه با آزمایشات تشخیصی مختلف دارد. آزمایشات زیادی وجود دارند که می توانند تعیین کنند فرد به سرطان مبتلاست یا به بیماری های دیگر.
آزمایش تشخیص سرطان موثر برای تایید یا حذف بیماری، نظارت بر روند بیماری و برنامه ریزی و ارزیابی در جهت اثربخشی بیشتر درمان مورد استفاده قرار می گیرد. در برخی از موارد، چنانچه وضعیت بدن فرد تغییر کند، یا نمونه جمع‌آوری‌شده برای تست کیفیت خوبی نداشته باشد، یا اینکه نتیجه تست عجیب بوده و نیاز به بررسی مجدد داشته باشد، ممکن است آزمایش تشخیص سرطان تکرار شود.
متدها و روش های تشخیص سرطان عبارتند از:
- تست های آزمایشگاهی
- تصویربرداری
- تست ژنتیک سرطان
- نمونه برداری از تومور
- تست های آندوسکوپیک
تست های آزمایشگاهی سرطان
شیمی بالینی از فرآیندهای شیمیایی برای اندازه گیری سطوح اجزای شیمیایی موجود در مایعات و بافت های بدن استفاده می کند. رایج ترین نمونه های مورد استفاده در شیمی بالینی، خون و ادرار هستند.
آزمایش‌های مختلفی برای تشخیص و اندازه‌گیری تقریبا هر نوع ماده شیمیایی در خون یا ادرار وجود دارند. این آزمایشات بالینی می‌توانند گلوکز خون، الکترولیت ها، آنزیم ها، هورمون ها، لیپیدها (چربی ها)، سایر مواد متابولیک و پروتئین ها را اندازه گیری نمایند.
موارد زیر جزو رایج ترین تست های آزمایشگاهی برای تشخیص سرطان هستند:
- آزمایش خون
- شمارش کامل خون (تست CBC)
- آزمایش ادرار
- نشانگرهای تومور
آزمایش تصویربرداری سرطان
آزمایش تصویربرداری تشخیص سرطان، فرآیند تهیه تصاویری ارزشمند از ساختارها و اندام های داخلی بدن است. برای تشخیص تومورها و سایر ناهنجاری های فیزیکی، تعیین وسعت بیماری و ارزیابی اثربخشی درمان، می توان از مزیت های تصویربرداری سرطان استفاده کرد. همچنین ممکن است در هنگام انجام بیوپسی (نمونه برداری) و سایر روش های درمان با جراحی، از تصویربرداری همزمان نیز استفاده شود. به صورت کلی سه نوع تصویربرداری برای تشخیص سرطان وجود دارد:
- تصویربرداری انتقالی
- تصویربرداری بازتابی
- تصویربرداری تابشی
هر کدام از آنها نیز از فرآیند متفاوتی برای تهیه تصویر از داخل بدن استفاده می کنند.
تصویربرداری انتقالی از سرطان
اشعه ایکس، اسکن توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) و فلوروسکوپی روش هایی هستند که تصاویر آنها از طریق انتقال اشعه تولید می شود. در تصویربرداری های انتقالی، پرتویی از فوتون های پرانرژی تولید شده و از ساختار قسمت مورد نظر بدن عبور داده می شوند. این پرتوهای بسیار سریع از انواع بافت های کم تراکم مانند ترشحات آبکی، خون و چربی عبور می کنند و یک ناحیه تیره روی فیلم اشعه ایکس باقی می گذارد. ماهیچه ها و بافت های همبند (رباط ها، تاندون ها و غضروف ها) نیز به صورت خاکستری روی این فیلم ثبت می شوند. استخوان ها هم در عکس حاصله سفید به نظر می رسند. انواع تصویربرداری انتقالی عبارتند از:
- تصویربرداری با اشعه ایکس
- سی‌تی اسکن
- اسکن استخوان
- لیمفانگیوگرام (آزمایش LAG)
- ماموگرافی
تصویربرداری های بازتابی از سرطان
تصویربرداری های بازتابی یا انعکاسی به نوعی از تصاویر اطلاق می شود که با ارسال صداهایی با فرکانس بالا به اندام مورد مطالعه بدن تولید می شوند. این امواج صوتی بسته به تراکم بافت‌های موجود، با سرعت‌های متفاوتی از انواع مختلف بافت‌ها و ساختارهای بدن عبور می کنند و بازتاب می شوند. امواج صوتی برگشتی به کامپیوتری فرستاده می شوند که آنها را تجزیه و تحلیل می کند و تصویری از آن قسمت یا اندام بدن تولید می نماید. رایج ترین نوع از آزمایش تصویربردای تشخیصی بازتابی عبارتست از:
- تصویر برداری با فراصوت (اولتراسوند)
تصویربرداری تابشی از سرطان
تصویربرداری تابشی زمانی اتفاق می‌افتد که ذرات ریز هسته‌ای یا انرژی مغناطیسی توسط یک دستگاه اسکنر به قسمت مشخصی از بدن فرستاده شده و سپس توسط رایانه تجزیه و تحلیل می گردند تا تصویری از ساختار بدن یا اندام مورد بررسی تولید شود. پزشکی هسته ای از انتشار ذرات هسته ای استفاده می کند که به طور خاص به منظور معاینه وارد بدن می شوند. در این بین می توان از امواج الکترومغناطیسی نیز برای ایجاد یک میدان مغناطیسی قوی در قسمت مشخصی از بدن استفاده کرد که باعث می شود سلول های بدن فرکانس های رادیویی از خود ساطع کنند و در نهایت یک تصویر مشخص از ساختار داخلی آن قسمت از بدن ایجاد شود. رایجترین شکل از تصویربرداری تابشی برای تشخیص سرطان، تصویربرداری MRI و تصویربرداری هسته ای هستند.
انواع تست های آندوسکوپیک سرطان
انواع مختلف آزمایش تشخیص سرطان با آندوسکوپی عبارتند از:
- کیستوسکوپی
- کولونوسکوپی
- ERCP
- EGD یا آندوسکوپی نواحی بالای بدن
- سیگمویدوسکوپی
انواع تست ژنتیک سرطان
آزمایش جهش های ژنتیکی که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهند، در واقع یک آزمایش بسیار پیچیده است. روش های مختلفی برای بررسی و تست ژنتیک سرطان وجود دارند، که از جمله آنها می توان به تست NHS، تست BRCA اشاره کرد. خیلی از این آزمایشات برای تست ژنتیک سرطان ارثی انجام می شوند و صرفا برای بررسی شانس ابتلا فرد به سرطان در آینده مورد استفاده قرار می گیرند.
انواع مختلف بیوپسی یا نمونه برداری
بیوپسی روشی است که بخشی از بافت یا تعدادی از سلول های ناحیه مشکوک به سرطان را برداشته تا به عنوان یک نمونه زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار دهد و ببیند که سلول های سرطانی در آن وجود دارد یا خیر. برخی از بیوپسی ها را می توان در مطب خود پزشک انجام داد، در حالی که برخی دیگر باید در بیمارستان انجام شوند. علاوه بر این برای نمونه برداری از ناحیه سرطانی، گاهی اوقات تنها استفاده از بی حسی موضعی کافیست، در حالی که گاهی اوقات نیاز است تا فرد بی هوش شود. نمونه برداری را می توان با سوزن یا به صورت جراحی انجام داد.
بیوپسی معمولا برای تعیین بدخیم بودن تومور سرطانی یا تعیین علت عفونت یا التهابات غیرقابل توضیح انجام می شود.
موارد زیر ایجترین اشکال از بیوپسی به شمار می روند:
- بیوپسی آندوسکوپی
- بیوپسی مغز استخوان
- بیوپسی اکسیزیونال
- بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف
- بیوپسی پانچ
- بیوپسی اصلاح
- بیوپسی پوست
بهترین مرکز تشخیص و درمان سرطان
تشخیص سرطان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به عنوان مثال اگر به اشتباه تشخیص داده شود که به سرطان مبتلا هستید، ممکن است بی دلیل مجبور به انجام درمان های سخت سرطانی شوید، و به جای نفع بردن از آنها فقط دچار آسیب و ضرر شوید. یا اینکه اگر به سرطان مبتلا باشید و پزشک نتواند آن را به دستی تشخیص دهد ممکن است زمان گرانبهایی که برای درمان سرطان به آن نیاز دارید را از دست داده و شانس واقعی درمان شما کاهش پیدا کند.
بنابراین مهم است که برای تشخیص سرطان به یک مرکز معتبر و قابل اطمینان مراجعه کنید تا این روند به درستی برای شما انجام شود. مرکز تخصصی درمان سرطان به آیند، از جمله معدود مراکز تخصصی در تهران و ایران است که به بهترین نحو کار تشخیص و در مان سرطان را برای شما انجام می دهد. به آیند یک کادر پزشکی فوق تخصصی در حوزه های مختلف درمان سرطان دارد که با همکاری با هم به بررسی پرونده شما و انتخاب بهترین روش های درمانی متناسب با شرایط شما می پردازد.
