غربالگری سرطان
به آزمایش هایی که می توانند به شناسایی سرطان، پیش از بروز علائم ابتلا به آن کمک کنند، غربالگری سرطان می گویند. زمانی که بافت های غیرعادی یا توده های سرطانی به موقع و خیلی زود پیدا شوند، درمان کردن آنها آسان تر خواهد بود و شانس نجات فرد از عارضه جدی سرطان به حداقل خواهد رسید. زمانی که سرطان به مرحله ای برسد که علائم و نشانه های آن بروز پیدا کنند، یعنی به نقطه ای رسیده است که رشد کرده و در بدن گسترش یافته است. در این مرحله درمان سرطانی که کمی پیشرفت کرده است سخت تر خواهد بود و شانس درمان کاهش پیدا می کند.
گروه پزشکان بهایند، اولین مرکز هوشمند فوق تخصصی پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان (اولین مرکز تخصصی درمان هدفمند و ایمنی درمانی)
ارتباط مستقیم با مرکز:
دانستن این نکته بسیار مهم است که وقتی پزشک معالج شما دستور غربالگری سرطان می دهد، این به معنای آن نیست که او فکر می کند شما حتما به سرطان مبتلا هستید. بلکه غربالگری سرطان زمانی انجام می شود که فرد هیچ علائمی از سرطان ندارد.
به صورت کلی روش های غربالگری سرطان شامل موارد زیر می شود:
- معاینه فیزیکی و بررسی سابقه بیماری : معاینه فیزیکی بدن برای بررسی علائم عمومی سلامتی، از جمله بررسی علائم بیماری مانند برآمدگی ها یا هر چیز غیر عادی دیگر. این روش همچنین شامل بررسی سابقه و تاریخچه عادات رفتاری فرد، بیماری هایی که قبلا داشته است و درمان هایی که در حال انجام آنها هست هم می شود.
- تست های آزمایشگاهی: این غربالگری شامل روش های پزشکی مخصوصی است که به آزمایش نمونه های بافت، خون، ادرار یا دیگر مواد بدن می پردازد.
- آزمایش تصویربرداری: اینها روش هایی هستند که به صورت ها و با ابزارهای مختلف به تصویربرداری از داخل بدن می پردازند.
- تست ژنتیک: این روش شامل آزمایش کردن سلول ها و بافت های مشکوک در لابراتوارهای مخصوص است، که طی آنها متخصصان به دنبال تغییرات ژنتیکی یا تغییر در ژن های مختلف می گردند. این تغییرات می توانند علامتی از این باشند که آیا فرد در ریسک ابتلا به بیماری یا عارضه خاصی هست یا نه.
در ادامه به شکل جزئی تر به روش های مختلف و رایج غربالگری سرطان می پردازیم. با ما همراه باشید.
کولونوسکوپی، سیگموئیدوسکوپی و آزمایش مدفوع
آزمایشات و غربالگری های متعددی که در این زمینه انجام شده اند، به تجربه نشان داده اند که می توانند شانس ابتلا به سرطان روده بزرگ را کاهش دهند. کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی نه تنها می توانند سرطان روده بزرگ را در مراحل خیلی ابتدایی شناسایی کنند، بلکه اصولا می توانند از ابتلا به این بیماری جلوگیری نمایند. این به خاطر آن است که این آزمایشات می توانند رشد توده های غیرعادی و مشکوک در روده (پلیپ ها) را شناسایی کرده و قبل از سرطانی شدن، آنها را از بدن خارج نمایند. متخصصان به صورت عمومی توصیه می کنند که افرادی که در ریسک متوسط ابتلا به سرطان روده بزرگ قرار دارند، از سن 50 تا 75 سالگی این آزمایشات را به صورت منظم انجام دهند.
برشنگاری محاسباتی هذلولی با دوز پایین
این تست برای غربالگری سرطان ریه انجام می شود، و به صورت عملی ثابت شده است که می تواند شانس ابتلا به سرطان ریه در افراد سیگاری بین 55 تا 74 سال را کاهش دهد.
ماموگرافی
از این متد تصویربرداری با اشعه، برای بررسی و تست سرطان سینه استفاده می شود. تحقیقات نشان داده اند که ماموگرافی یکی از بهترین روش های غربالگری سرطان سینه است که می تواند شانس ابتلا به این سرطان در بین خانم های بین 40 تا 74 سال را به شدت کاهش دهد. انجام مرتب این آزمایش مخصوصا برای خانم های بالای 50 سال مفید و حتی ضروری است.
تست پاپ اسمیر و HPV
این آزمایش های غربالگری سرطان که می توانند به صورت تکی یا در ترکیب با هم انجام شوند، توان آن را دارند که سرطان دهانه رحم را زود تشخیص دهند، و از بروز آن جلوگیری کنند. این آزمایش ها از بروز عارضه سرطان رحم و دهانه رحم جلوگیری می کنند، چون باعث شناسایی سلول ها و بافت های مشکوک، پیش از سرطانی شدنشان می گردند. متخصصان معمولا توصیه می کنند که تست پاپ اسمیر و HPV از سن 21 سال تا 65 سال در خانم ها انجام شود.
سایر غربالگری های سرطان
استفاده از غربالگری هایی که هنوز اثرگذاریشان به صورت قطعی مشخص نشده نیز توسط پزشکان توصیه می شود. مخصوصا در افرادی که در ریسک و شانس بالای ابتلا به سرطان های مختلف قرار دارند. این روش های غربالگری کمتر شناخته شده گرچه اعتبار موارد قبلی را ندارند، اما هنوز هم می توانند موثر باشند.
آزمایش خون آلفا – فتوپروتئین
از این آزمایش گاهی اوقات در کنار آزمایش تصویربرداری فراصوت کبد استفاده می شود، تا پزشک بتواند هرگونه علامت مشکوک به سرطان در افرادی که ریسک زیادی از ابتلا به این سرطان را دارند خیلی زود شناسایی کند.
ام آر آی سینه
این آزمایش اغلب برای خانم هایی استفاده می شود که دچار جهش ژنتیکی در ژن های BRCA1 و BRCA2 هستند. زنانی که این جهش های ژنتیکی را دارند در ریسک بالای ابتلا به سرطان سینه قرار دارند. این جهش های ژنتیکی همچنین می توانند شانس بروز سرطان های دیگر را نیز در بدن زیاد کنند.
تست PSA
تست PSA در واقع یک نوع آزمایش خون است که اغلب در کنار آزمایش دیجیتال مقعدی انجام می پذیرد. این تست می تواند سرطان پروستات را در مراحل اولیه شناسایی کند. متخصصان دیگر انجام مکرر و مرتب تست PSA را برای خیلی از مردان توصیه نمی کنند، چراکه سرطان های پروستاتی که با این آزمایش شناسایی می شوند اغلب کشنده و مرگبار نیستند. همچنین شناسایی و درمان زودهنگام سرطان های تشخیص داده شده با تست PSA شانس مرگ در اثر سرطان پروستات را کمتر نکرده اند.
آزمایش پوست
پزشکان توصیه می کنند افرادی که در شانس بالای ابتلا به سرطان پوست قرار دارند، به صورت مرتب آزمایش پوست انجام دهند. گرچه هنوز ثابت نشده است که چنین آزمایش هایی می توانند شانس مرگ در اثر سرطان پوست را کاهش دهند. این آزمایشات همچنین ممکن است باعث درمان بیش ازحد فرد هم بشوند. گرچه با تمام این وجود، مردم باید نسبت به تغییرات پوستی خود آگاهی کامل داشته باشند و این تغییرات را به پزشک متخصص خود اطلاع دهند.
آزمایش ترنس واژینال فراصوت
این آزمایش تصویربرداری که می تواند از اندام داخلی رحم و تخمدان های بدن خانم ها عکسبرداری کند، مناسب زنانی است که در شانس بالای ابتلا به سرطان تخمدان هستند (افرادی که جهش های ژنتیکی خطرناک BRCA1 و BRCA2 دارند). این تست همچنین برای افرادی که شانس بالای ابتلا به سرطان آندومتری دارند نیز مفید است. هرچند هنوز ثابت نشده است که این آزمایش می تواند احتمال مرگز در اثر هر یک از این سرطان ها را کم کند.
