تارگت تراپی سرطان ریه

تارگت تراپی یکی از درمان های نوین سرطان است که جزو دسته درمان های دارویی سرطان به شمار می رود. در تارگت تراپی که با نام درمان هدفمند هم شناخته می شود، از داروهای مخصوصی که برای حمله به سلول های سرطانی طراحی شده اند استفاده می شود. تارگت تراپی سرطان ریه یکی از بهترین روش های درمان، مخصوصا برای کمک به بیمارانی است که سرطان ریه آنها از نوع سلول های غیر کوچک یا  NSCLC است.

در این مقاله از وبسایت مرکز تخصصی درمان سرطان به آیند قصد داریم تا بیشتر در مورد تارگت تراپی سرطان ریه با شما صحبت کنیم و نام اصلی ترین داروهایی که در این روش از آنها استفاده می شود را با شما در میان بگذاریم. با ما همراه باشید.

آزمایش سرطان ریه

برای اینکه شرایط لازم جهت انجام تارگت تراپی را داشته باشید، باید اول ببینید که وضعیت سرطان ریه ای که به آن مبتلا هستید چگونه است. اگر مشکلات سرطان ریه به گونه ای باشد که داروهای تارگت تراپی بتوانند آن را حل کنند، در آن صورت کاندید مناسبی برای این درمان خواهید بود.

برای اینکه بتوان تارگت تراپی سرطان ریه انجام داد، سلول های سرطانی باید دارای یک سری جهش های ژنتیکی خاص باشند. جهش هایی که پیام های رشد و گسترش بی رویه به سلول های سرطانی را صادر می کنند. برای اینکه به وجود یا عدم این وجود این جهش های ژنتیکی سرطان پی ببرید باید تحت آزمایش پزشکی قرار بگیرید.

ژنهایی که در صورت تغییر موجب سرطانی شدن سلول ها و شکل گیری توده های سرطانی می شوند عبارتند از:

• ژن EGFR
• ژن ALK
• ژن ROS1

اگر سلول های تومور سرطانی شما حاوی جهش هایی در این ژن ها باشند، یعنی می توانید فرآیند تارگت تراپی را آغاز کنید.

برای انجام آزمایش ژنتیک باید بیوپسی انجام دهید. بیوپسی یا نمونه برداری به این شکل است که یک بافت بسیار کوچک از تومور یا ناحیه سرطانی بدن برداشته شده و در آزمایشگاه مورد آزمایش قرار می گیرد.

نتیحه آزمایش ویژگی های رفتاری و مشخصه های سرطان را معلوم می کند تا پزشک درمانگر بتواند بهترین روش درمان آن را تعیین نماید.

درمان هدفمند سرطان ریه

داروهای درمان هدفمند متناسب با هرکدام از جهش های ژنتیکی طراحی می شوند. این داروها می توانند این جهش های ژنتیکی را هدف گرفته و به سلول های سرطانی بچسبند و اثرخودشان را بگذارند. از این رو درمان هدفمند یکی از روش های بسیار ایمن برای درمان سرطان است، چراکه روی سلول های سالم بدن تاثیری نمی گذارد.

داروهای تارگت تراپی سرطان ریه

بسته به نوع جهش ژنتیکی، داروهای مورد استفاده در درمان هدفمند با هم تفاوت دارند.

• تغییرات ژن گیرند فاکتور رشد اپیدرمال (EGFR)

فاکتور رشد اپیدرمال که بیشتر با نام EGFR شناخته می شود، در واقع یک نوع پروتئین است که روی سطح سلول ها قرار گرفته و وظیفه اش کمک به رشد و تقسیم سلولی است. در برخی از سرطان ها ژنی که این پروتئین کنترلگر را تولید می کند دچار تغییر شده و باعث می شود تا این پروتئین به درستی کار خود را انجام ندهد. در نتیجه سلول های به شکل بی رویه رشد می کنند و سرطانی می شوند.

برای درمان سرطانی که به این مشکل دچار است باید از داروهای مهارکننده EGFR استفاده کنید. این داروها سیگنال کنترلگر رشدی که از طرف پروتئین سلول منتشر شده است را مخدوش کرده و از این طریق مانع رسیدن دستور رشد بیشتر به سلول های سرطانی می شود.

چنانچه سرطان ریه شما هم دارای جهش ژنتیکی EGFR باشد، بسته به اینکه سرطان در چه مرحله ای قرار دارد، می توانید از داروهای زیر برای درمان آن استفاده کنید:

• جِفیتینیب
• آفاتینیب
• اِرلوتینیب
• داکومیتینیب

• تغییرات ژن لنفوم کیناز آناپلاستیک (ALK)

تقریبا 80 الی 85 درصد افراد مبتلا سرطان ریه دارای نوع NSCLC این سرطان هستند که یعنی گزینه های مناسبی برای تارگت تراپی به شمار می روند. از این بین حدود 5 درصد هم ممکن است به جهش ژنتیکی ALK مبتلا باشند. این جهش ژنتیکی گرچه رایج نیست، اما باعث می شود تا سلول های سرطانی به جای دریافت دستور توقف رشد، دستور افزایش رشد و تقسیم سلولی دریافت کنند.

دارهای تارگت تراپی سرطان ریه که جزو مهارکننده های ALK به شمار می روند عبارتند از:

• کریزوتینیب
• سِریتینیب
• الکتینیب
• بریگاتینیب

• تغییرات ژن ROS1

جهش های ژنتیکی ROS1 شباهت زیادی به جهش های ژنتیکی ALK دارند. یعنی اینکه در این تغییر ژنتیکی هم سلول های سرطانی مدام سیگنال های رشد دریافت می کنند. در چنین مواردی داروهای درمان هدفمند سرطان ریه می توانند این سیگنال های را مختل کرده یا آن را با دستورات جدید جایگزین کنند.

داروهای مهارکننده جهش ژنتیکی ROS1 عبارتند از:

• کریزوتینیب
• سِریتینیب

سایر داروهای درمان هدفمند

درمان هدفمند را می توان به صورت منفرد یا به صورت ترکیبی با سایر روش های درمانی مورد استفاده قرار داد. تارگت تراپی به خوبی با رادیوتراپی، جراحی و حتی شیمی درمانی ترکیب می شود.

از جمله داروهای ترکیبی تارگت تراپی، داروی نینتِدانیب است که با داروی شیمی درمانی دوسِتاکسِل ترکیب می شود. از این دارو بیشتر در زمانی استفاده می شود که بعد از دوره اول شیمی درمانی، علائم سرطان در بیماری عود کند.

داروهای جدید تارگت تراپی سرطان ریه همچنان در حال کشف، آزمایش، بررسی و تأیید نهایی هستند. به یاد داشته باشید که این یک درمان نوین است که هنوز راه زیادی برای پیشرفت هرچه بیشتر دارد. اما به صورت کلی، دیگر داروهایی که برای این درمان کشف شده اند عبارتند از:

• دابرافنیب
• تِرامتینیب
• وِمورافِنیب

عوارض جانبی درمان هدفمند سرطان ریه

اصولا تارگت تراپی یکی از درمان های ایمن به شمار می رود، چراکه برخلاف شیمی درمانی تمام سلول های بدن را تحت تأثیر قرار نمی دهد، بلکه تنها سلول های سرطانی را هدف درمان قرار می دهد. با این وجود تارگت تراپی هم می تواند عوارض خاص خودش را داشته باشد. اغلب این عوارض مشکلات ساده هستند اما برخی از آنها در شرایط حاد و البته نادر می توانند خطرناک و جدی هم باشند.

عوارض جانبی تارگت تراپی در همه بیماران یکسان نیست. شدت بیماری و مقاومت بدن در برابر داروها تأثیر مستقیم بر عوارض این درمان دارند. به صورت کلی تنها 20 درصد از افرادی که تحت درمان هدفمند سرطان ریه قرار می گیرند ممکن است دچار عوارض شدید شوند، در حالی که بقیه افراد یا عوارضی تجربه نمی کنند یا دچار عوارض متوسط و بی خطری می شوند.

رایجترین عارضه های جانبی درمان هدفمند سرطان ریه عبارتند از:

• التهابات روده بزرگ
• اسهال
• استفراغ
• تنگی نفس
• سرفه
• افزایش آنزیم های کبدی
• التهاب و جوش پوستی
• کم یا پرکاری غده تیروئید

چنانچه عوارض ملایم سرطان ریه را به موقع تشخیص داده و اقدام کنید، می توانید به سادگی جلوی آنها را بگیرید یا درمانشان کنید.

ایمونوتراپی سرطان ریه

ایمونوتراپی یکی از شاخه های تارگت تراپی به شمار می رود. چراکه داروهای این روش درمانی هم سلول های سرطانی را شناسایی کرده و هدف می گیرند. اما داروهای ایمونوتراپی یا ایمنی درمانی عملکرد متفاوتی با داروهای تارگت تراپی دارند.

گرچه داروهای تارگت تراپی طراحی شده اند تا با ایجاد اختلال در سیگنال های رشد، به صورت مستقیم سلول های سرطانی را نابود کنند، اما داروهای ایمونوتراپی هرگز به صورت مستقیم وارد عمل نمی شوند! داروهای ایمنی درمانی به جای تأثیر مستقیم، به سیستم ایمنی بدن کمک می کنند تا سلول های سرطانی را خودش نابود کند.

سیستم ایمنی بدن طبیعی ترین سیستم دفاعی بدن برای مقابله با عفونت ها و بیماری های دیگر است. بدن به طور مداوم در طول عمر، دچار جهش های ژنتیکی سرطانی می شود اما سیستم ایمنی بدن آنها را شناسایی کرده و قبل از سرطانی شدن، این سلول ها را نابود می کند.

به همین خاطر سلولی که سرطانی می شود توانسته از چنگ سیستم ایمنی بدن بگریزد. سرطان ها یا برای سیستم ایمنی بدن قابل شناسایی نیستند، یا آنقدر قدرتمند شده اند که می توانند در برابر آن ایستادگی کنند.

در این شرایط، ایمونوتراپی به عنوان یک درمان بیولوژیک (درمانی که از سیستم های طبیعی بدن برای مبارزه با بیماری استفاده می کند)، می تواند باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شود. داروهای ایمونوتراپی اصولا دو کاربرد مهم دارند:

• تقویت سیستم ایمنی بدن
• کمک به شناسایی سلول های سرطانی مخفی شده از سیستم ایمنی

اصلی ترین داروهای ایمونوتراپی که تا کنون برای مبارزه با سرطان ریه کشف شده اند عبارتند از:

• پِمبرولیزوماب
• نیوولوماب
• دوروالوماب

پمبرولیزوماب

این دارو نوعی پادتن مونوکلونال است که با مسدود کردن یکی از راه های محافظتی سلول های سرطانی، باعث تضعیف آنها در مقابل سیستم ایمنی بدن می شود. پمبرولیزوماب گیرنده‌های لنفوسیتی PD-1 را هدف قرار می‌دهد. این دارو معمولا به صورت تزریقی، 3 نوبت در هفته مورد استفاده قرار می گیرد. تعیین دوز مناسب درمان به عهده پزشک خواهد بود.

نیوولوماب

نیوولوماب یک نوع درمان تکمیلی است. در شرایطی که بیمار تحت شیمی درمانی قرار گرفته باشد، اما تومور سرطانی به نواحی خارج از ریه هم سرایت کرده باشد، معمولا برای کنترل شیوع سرطان از این دارو استفاده می شود.

دوروالوماب

سرطان ها مراحل رشد و گسترش مختلفی دارند. سرطان ریه هم همینطور. چنانچه سرطان ریه از استیج 3 عبور کرده باشد، یعنی به مرحله ای رسیده باشد که دیگر قابل جراحی نیست، معمولا تومور را با استفاده از دوروالوماب کوچک تر می کنند تا راحت تر بتوان آن را جراحی کرد.

نکته : اگر دقت کنید می بینید که تمام داروهای ایمونوتراپی با “اب” تمام می شوند، و تمام داروهای تارگت تراپی با “یب”. این یک روش ساده برای تشخیص داروهای مختلف این دو روش درمانی است.

مرکز تارگت تراپی سرطان ریه

از آنجایی که درمان هدفمند هنوز رواج چندانی در جهان پیدا نکرده، متأسفانه پزشکان و متخصصان زیادی در کشور نیستند که این خدمات درمانی را به بیماران ارائه می دهند. با این وجود مرکز تخصصی درمان سرطان به آیند، به لطف حضور دکتر امینه واقفی، از جمله معدود مراکزی است که می تواند خدمات تارگت تراپی و ایمونوتراپی را برای شما عزیزان به بهترین شکل به انجام برساند.

جمع بندی

تارگت تراپی یک روش ایمن و موثر و البته نوین برای درمان انواع سرطان ها، و سرطان ریه محسوب می شود. با استفاده از داروهای درمان هدفمند می توانید با هدفگیری دقیق سلول های سرطانی آنها را نابود کنید. از طرف دیگر ایمنی درمانی نیز با کمک به سیستم ایمنی بدن این کار را انجام می دهد. برای اینکه شرایط لازم جهت این درمان ها را داشته باشید، سرطان شما باید دارای ژن هایی که به آنها اشاره کردیم باشد.