در این مقاله بررسی می نماییم که سرطان پستان چگونه شروع می شود .
گروه پزشکان بهایند، اولین مرکز هوشمند فوق تخصصی پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان (اولین مرکز تخصصی درمان هدفمند و ایمنی درمانی)
ارتباط مستقیم با مرکز:
تغییر یا جهش در DNA می تواند باعث شود سلول های طبیعی پستان به سلول های سرطانی تبدیل شوند. برخی از این تغییرات و تفاوت های DNA از والدین منتقل می شود (وراثتی) و می توانند خطر ابتلا به سرطان پستان را تا حد زیادی درفرد افزایش دهند. سایر عواملی که با شیوه زندگی مرتبط هستند، مانند آنچه می خورید و مقداری که ورزش می کنید می توانند احتمال ابتلا به سرطان پستان را در شما افزایش دهند. اما هنوز دقیقاً مشخص نیست که این عوامل چگونه باعث می شوند سلول های طبیعی بدن به سلول های سرطانی تبدیل شوند. حتی به نظر می رسد هورمون ها هم در بسیاری از سرطان های پستان نقش دارند، اما علت این اتفاق هنوز کامل مشخص نشده است.
جهش های ژنتیکی وراثتی و اکتسابی
سلولهای طبیعی پستان به دلیل تغییر یا همان جهش در DNA به سلول های سرطانی تبدیل می شوند. DNA ماده شیمیایی موجود در سلول های ما است که ژن های ما را تشکیل می دهد. در ژن ها دستورالعمل نحوه عملکرد سلول های بدن ما ذخیره شده است.
برخی جهش های DNA از طریق والدین به ارث رسیده و به شما منتقل می شوند. این بدان معنی است که هنگام تولد، جهش در تمام سلول های شما وجود دارد. برخی جهش ها می توانند خطر ابتلا به سرطان را به شدت افزایش دهند. این جهش ها مسئول بسیاری از سرطان هایی هستند که در افراد مختلف یک خانواده و در سن پایین تر بروز می کنند.
اما بیشتر جهش های DNA مرتبط با سرطان پستان در بدن ایجاد می شود، به این معنی که که تغییر در سلول های پستان در طول زندگی فرد و با گذر زمان بوده است. در نتیجه شخص آن را به ارث نبرده یا با آن به دنیا نیامده است. جهش های DNA اکتسابی به مرور زمان اتفاق می افتد و فقط در سلول های سرطانی پستان مشاهده شده است.
در حالت طبیعی برخی ژن ها رشد سلول ها ، تقسیم شدن و مرگ سلولی رو کنترل می کنن. تغییر در روند این ژن ها می تواند باعث شود سلول ها حالت طبیعی خود را از دست داده و منجر به بروز سرطان شوند.
پروتو آنكوژن (Proto-oncogenes) چيست؟
پروتو آنکوژن ژن هایی هستند که به رشد طبیعی سلول ها کمک می کنند. هنگامی که یک پروتو آنکوژن جهش می یابد (تغییر می کند) و نسخه های زیادی از آن در بدن ایجاد می شود، به یک ژن “مضر یا بد” تبدیل شده که در مواقع نا به جا روشن یا فعال می شود.
هنگامی که این اتفاق می افتد، رشد سلول از کنترل خارج می شود و سلول های مضر بیشتری را ایجاد می کند. این اتفاق می تواند منجر به سرطان شود. این نوع ژن های بد و مضر آنکوژن (oncogene) نامیده می شوند.
برای درک بهتر به یک سلول به عنوان یک ماشین نگاه کنید. برای اینکه ماشین به درستی کار کند، باید روش هایی برای کنترل سرعت آن وجود داشته باشد. پروتو آنکوژن در حالت معمولی شبیه پدال گاز ماشین عمل می کند؛ یعنی مشخص می کند تا سلول چگونه و چه زمانی رشد و تقسیم شود. اما آنکوژن مانند پدال گازی است که گیر کرده و باعث می شود رشد سلول از کنترل خارج شود.
ژن سرکوبگر تومور
ژن های سرکوبگر تومور، ژن های عادی هستند که تقسیم سلولی (رشد سلول) را کند می کنند، اشتباهات DNA را ترمیم می کنند یا به سلول ها می گویند که چه زمانی می میرند (فرایندی که به عنوان آپوپتوز یا مرگ سلول برنامه ریزی شده شناخته می شود). هنگامی که ژن های سرکوبگر تومور به درستی کار نکنند، رشد سلول ها از کنترل خارج شده و سلول های بیشتری را تولید می کنند. در این فرآیند زمانی که مرگ سلولی لازم هست سلول ها نمی میرند و در نهایت منجر به بروز سرطان در فرد می شود.
ژن سرکوبگر تومور مانند پدال ترمز موجود در خودرو است. این ژن در حالت معمولی از تقسیم خیلی سریع سلول جلوگیری می کند. همانطور که ترمز خیلی سریع از حرکت اتومبیل جلوگیری می کند. هنگامی که مشکلی مانند جهش در این ژن رخ می دهد، به اصطلاح ترمز کار نکرده و فرآیند تقسیم سلولی از کنترل خارج می شود.
تغییرات ژن وراثتی
برخی از جهش های وراثتی (تغییر یافته) DNA به طور چشمگیری می توانند خطر ابتلا به سرطان های خاص را در افراد یک خانواده افزایش دهند. به عنوان مثال ژن هایBRCA که دو نوع BRCA1 و BRCA2 دارند، ژن های سرکوبگر تومور محسوب می شوند. وقتی یکی از این ژن ها تغییر کند، دیگری نمی تواند رشد غیر طبیعی سلول را به میزان کافی سرکوب کرده و احتمال ابتلا به سرطان بیشتر می شود. تغییر در یکی از این ژن ها می تواند از والدین به کودک منتقل شود.
هم اکنون زنان از پیشرفت در حوزه ژنتیکی سرطان پستان بهره مند شده اند. چرا که آزمایش ژنتیکی می تواند افرادی که ژن های سرکوبگر تومور جهش یافته BRCA1 یا BRCA2 (یا در ژن های دیگر مانند PALB2،ATM یا CHEK2) را به ارث برده اند شناسایی کند.
این زنان می توانند با افزایش آگاهی از سرطان پستان و پیروی از توصیه های غربالگری، برای تشخیص سرطان در مراحل اولیه، کاهش خطر ابتلا به سرطان و درمان آن اقدام کنند. از آنجایی که جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2 با سایر سرطان ها علاوه بر سرطان پستان همراه است، زنان مبتلا به این جهش ها ممکن است غربالگری اولیه و اقدامات پیش گیرانه را برای سایر سرطان ها هم انجام دهند.
جهش در ژن های سرکوبگر تومور مانند ژن های BRCA با اصطلاح با نفوذ بالا (high penetrance)” شناخته می شوند، زیرا اغلب منجر به بروز سرطان در فرد می شود. اگرچه جهش های با نفوذ بالا در بسیاری از خانم های سرطان ایجاد می کنند، اما بیشتر موارد سرطان (از جمله سرطان پستان) ناشی از این نوع جهشها نیستند.
بیشتر جهش های با نفوذ پایین (low-penetrance) یا تغییرات ژنتیکی عامل رشد سرطان هستند. هر یک از این موارد ممکن است تأثیر کمی در بروز سرطان در هر فرد داشته باشند، اما تاثیر آن به صورت کلی بسیار زیاد خواهد بود. چرا که بروز این جهش ها شایع بوده و افراد غالباً چند نوع عامل بروز سرطان را با هم دارند.
ژن های درگیر شده می توانند مواردی مانند سطح هورمون، متابولیسم یا سایر عوامل موثر بر خطر سرطان پستان را تحت تأثیر قرار دهند. تغییرات این ژن ها همچنین ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را در تمام اعضای یک خانواده بالا ببرند.
تغییرات ژن اکتسابی
بیشتر جهش های DNA مربوط به سرطان پستان در سلول های پستان، بیشتر در طول زندگی زن اتفاق می افتد تا اینکه به ارث برده شوند. این جهش های به دست آمده از آنکوژن ها یا ژن های سرکوب کننده تومور ممکن است ناشی از سایر عوامل مانند پرتو درمانی یا مواد شیمیایی ایجاد کننده سرطان باشند. اما تا کنون علل بیشتر جهش های اکتسابی که می تواند منجر به سرطان پستان شود ناشناخته بوده و بیشتر سرطان های پستان به علت چندین جهش اکتسابی ژنی ایجاد شدهاند.
مرتبط : سرطان پستان چیست؟