علائم اولیه سرطان های دستگاه گوارش
سلام و لحظات خوشی داشته باشید. امروز قرار است درباره سرطان های دستگاه گوارش و علائم سرطان بحث کنیم.
گروه پزشکان بهایند، اولین مرکز هوشمند فوق تخصصی پیشگیری، تشخیص و درمان سرطان (اولین مرکز تخصصی درمان هدفمند و ایمنی درمانی)
ارتباط مستقیم با مرکز:
داشتم فکر می کردم چرا انواع سرطان در جهان و ایران خیلی خیلی شایع شده و مرکز آمار سرطان در ایران دایم در این باره هشدار می دهد! به خصوص سرطان روده و سرطان معده که بعد از سرطان پوست و سرطان سینه و سرطان پروستات در رده چهارم قرار دارند! تنها در استرالیا روزی 38 نفر به خاطر انواع سرطان های دستگاه گوارش جان می دهند چه برسد به کشورهای دیگر!
به راستی، چرا سن سرطان مرتب پایین تر می آید و حتی دامنگیر تعدادی از نوجوانان و کودکان هم شده؟! حتما بعد از انقلاب صنعتی این اتفاقات افتاده؟ شاید روش زندگی ما خیلی اشتباه است؟ شاید تغذیه مان مشکل دارد؟
و حتما یکی از دلایلش خراب بودن حال زمین و نابودی طبیعت است:
جملات تکان دهنده ی Greta Thunberg نوجوان فعال محیط زیست وجدان خیلی ها را بیدار کرد. او از تغییرات اقلیمی و به خطر افتادن سلامت زمین و مرگ انسان ها در نتیجه ی حرص و انباشت ثروت و سوء استفاده از قدرت می گوید….
و اما… متن زیر به بررسی علائم اولیه سرطان های دستگاه گوارش، از جمله سرطان روده و معده، و نیز علت ها ی پزشکی و درمان ها می پردازد.
سرطان های دستگاه گوارش (GI Cancer)
یک سری سرطانها سیستم هضم و جذب در بدن را درگیر می کنند که به آن ها سرطان های دستگاه گوارش GI می گویند. این سرطان ها عبارتند از:
- سرطان کبد
- سرطان معده
- سرطان روده کوچک
- سرطان روده بزرگ، کولون و رکتوم
- سرطان پانکراس
- سرطان مجرای صفراوی
- سرطان لوله مری
- و تومورهای نادر در سیستم هضم و جذب
در متن فعلی به سرطان روده و معده، به خصوص سرطان روده بزرگ و کوچک و راست روده و مقعد می پردازیم.
علائم سرطان گوارشی | علائم سرطان معده
درصد زنده ماندن بیماران سرطان معده پس از 5 سال در مقایسه با سرطان روده به ترتیب 29 و 69 درصد است، یعنی خیلی کمتر! میزان مرگ و میر بیماران سرطان های دستگاه گوارش دو برابر بیماران سرطان پستان و پروستات است!
سرطان معده به معنی حمله و تجمع سلول های سرطانی به دیواره معده است. در لایه داخلی معده یک سری غده های مفید برای تولید مایع و شکستن و هضم غذا وجود دارد و سلول های سرطانی به این غده ها حمله می کنند. به علاوه، تومورهایی نیز در بافت همبند دیواره معده شکل می گیرند و آن را سفت و ضخیم می کنند.
سرطان معده اوایل به کندی پیش رفته و اگر به موقع درمان نشود از لایه های داخلی به بیرونی سرایت، و اندام دیگر را نیز درگیر می کند. برای مثال، می تواند به جریان خون و سیستم لنفاوی برسد و سلامت کل بدن را به خطر بیاندازد. اولین جاهایی که بعد از انتقال این سلول های سرطانی به خطر می افتد پانکراس و روده کوچک است.
علائم سرطان معده چیست؟
علائم سرطان معده قطعی و مشخص نیستند و اغلب در مراحل پیشرفته خودشان را نشان می دهند. با این حال، در صورت تجربه علائم زیر، سریع تر به پزشک مراجعه کنید:
- سوء هاضمه بدون علت: تهوع، اسهال و یبوست که در نتیجه مصرف دارو، بارداری یا بیماری های شناخته شده دیگر نباشد.
- مشکل در بلعیدن غذا
- نفخ دائم شکم
- تورم شکم
- آروغ به دفعات زیاد
- بالا آوردن اسید معده و احساس سوزش قلب
- از دست دادن وزن یا اشتها بدون هیچگونه توضیحی
- خستگی بدون علت مشخص
- استفراغ همراه با خون
- مدفوع سیاه یا خونی (گاهی مدفوع با مصرف دارو تیره می شود که این علامت سرطان نمی باشد)
هشدار: مصرف تنباکو، الکل، عدم مصرف میوه جات و سبزیجات، و کم خونی شدید بدن را مستعد سرطان معده می کنند.
درمان سرطان معده
برای درمان سرطان معده، اولین پیشنهاد برداشتن بافت سرطانی با جراحی ست. در مراحل پیشرفته تر، شیمی درمانی و رادیوتراپی انجام می شود. در جراحی معده، بستگی به پیشرفت سرطان، تمام بافت معده یا مقداری از آن برداشته می شود.
علائم سرطان گوارشی | سرطان روده
ویدئو زیر توضیح انمیشن مختصری درباره آناتومی روده و سرطان روده می باشد. این ویدئو توسط دست اندرکاران سایت تلفیزیون تدارک دیده شده. این سایت در زمینه تهیه و تولید انواع ویدئوهای جالب و جدید سلامت، پوست و مو و لیزر، مغز و اعصاب و روان و تمامی زیرشاخه های پزشکی فعالیت می کند. شما می توانید از قسمت دسته ها ویدئو مورد علاقه خود را تماشا کنید.
دیدن ویدئو سرطان روده در سایت اصلی
سرطان روده بزرگ | سرطان روده کوچک
روده فقط یک عضو نیست بلکه سیستمی ست که از دوازدهه شروع و تا مقعد ادامه دارد. روده کوچک مانند یک لوله دراز است که معده را به روده بزرگ وصل می کند. کار اصلی اش جذب مواد مغذی و معدنی ست که مصرف کرده ایم.
سرطان روده کوچک اغلب از قسمت دوازدهه یعنی از ابتدای روده و نزدیک به معده شروع می شود.
علائم سرطان روده
علائم سرطان روده قطعی نیستند و ممکن است نشانه ی بیماری های غیر سرطانی در بدن باشند. علائم سرطان روده در زنان، مردان، کودکان و جوانان عبارتند از:
- ظاهر شدن خون در مدفوع
- وجود توده برجسته در شکم
- کاهش وزن غیرعادی
- درد، گرفتگی عضلات و نیز ورم کردن شکم در قسمت میانی
- کم خونی که با شمارش گلبول های قرمز خونی مشخص می شود
- تهوع و استفراغ
سرطان روده ارثی
سرطان اگر ارثی باشد به معنی انتقال ژن های تغییر یافته سرطانی (DNA جهش یافته در ژن ناسالم) از نسل های قدیمی تر به نسل های جدید است.
دو نوع سرطان کولورکتال HNPCC (سندرم لینچ) و FAP می توانند با احتمال 50 درصد از والدین به کودک منتقل شوند. سرطان روده در این موارد می تواند زیر سن 50 سالگی اتفاق می افتد و اغلب در خانواده ها حداقل سه عضو در دو نسل سابقه سرطان روده دارند.
اینگونه بیماران علاوه بر بیماری کولورکتال از بیماری های کلیوی، تخمدان، پانکراس، روده کوچک و معده و تومورهای مغزی نیز رنج می برند.
توصیه: برای تشخیص و درمان سرطان روده ارثی، متخصصین ژنتیک می توانند به روند درمان کمک کنند.
انباشته شدن مدفوع در روده
انباشته شدن روده در مدفوع یا همان یبوست یک بیماری (مربوط به روده بزرگ یا همان کولون) است و به درمان نیاز دارد.
اصطلاح پزشکی یبوست به انگلیسی Hirschsprung/ HD و به زبان عام constipation است.
این بیماری بیشتر بچه ها را مبتلا می کند و روده آنها قادر به حرکت دادن مواد دفعی نیست. ریشه این مشکل در نداشتن یا کار نکردن سلول های اعصابی است که عضلات روده بزرگ را کنترل می کنند. گاهی این سلول های عصبی فقط در حد چند سانتی متر ناپیدا هستند و گاهی در یک مسیر طولانی در روده بزرگ و حتی در روده کوچک گم می شوند.نبود این سلول ها خیلی ربطی به دوران جنینی ندارد و پس از تولد اتفاق می افتد.
اگر این بیماری درمان نشود، مشکلاتی مانند عفونت جدی، ترکیدن روده بزرگ و حتی مرگ در انتظار بیمار خواهد بود!
بیماری HD بیشتر در پسربچه ها اتفاق می افتد (یکی از هر 5000 تولد) و گاهی با بیماری سندرم داون (نوعی عقب ماندگی ذهنی) ارتباط دارد.
علائم انباشت مدفوع در روده
جالب اینکه انباشت مدفوع در روده چندین علائم دارد که در واقع نیاز به درمان را لازم می سازد:
عدم دفع موکونیوم به فاصله کوتاهی پس از تولد (مدفوع تیره و چسبناک که همان مواد اضافه در مایع آمنیوتیک دوران جنینی ست که پس از تولد تا چند روزی از مقعد دفع می شود.)
- ◊ عدم دفع مدفوع طی 24 تا 48 ساعت بعد از تولد
- ◊ یبوست که با گذشت زمان بدتر می شود
- ◊ تورم شکمی
- ◊ استفراغ تدریجی
- ◊ اسهال آبکی در نوزاد
- ◊ سرعت پایین در وزن گیری نوزاد یا کودک
- ◊ رشد پایین در بچه های زیر پنج سال
- ◊ عدم جذب مواد غذایی توسط روده کوچک
- ◊ تب و عفونت
- ◊ کاهش اشتها
انباشت روده در مدفوع: تشخیص و درمان یبوست
برای تشخیص انباشت روده در مدفوع،
- از شکم با اشعه ایکس یا ام.آر.آی. عکس برداری می شود تا وضعیت باز بودن یا مسدود بودن روده ها بررسی شود.
- ممکن است پزشک تنگی کانال مقعد را با معاینه بررسی کند.
- تست باریوم اِنما با اشعه ایکس: تزریق مایع باریوم به مقعد برای دیدن تصاویر واضحتر روده و بررسی موارد غیرعادی. البته قبل از تزریق روده ها باید با تنقیه تخلیه شده باشند. به کمک این تست، قسمت های بدون سلول عصب در روده شناسایی می شوند؛ روده بدون سلول عصبی خیلی باریک تر از روده سالم است.
- مانومتری: یک بالن کوچک درون مقعد نوزاد یا نوپا گذاشته می شود و باد می شود تا به ریلکس شدن عضلات روده کمک کند.
- نمونه برداری از دیواره داخلی بافت روده و بررسی میکروسکوپی: در این روش مشخص می شود که آیا سلول های عصبی در لایه داخلی روده وجود دارند یا نه.اگر نباشند، یعنی بیماری HD.
علائم سرطان گوارش در کودکان : درمان یبوست نوزادان و کودکان
چند توصیه درمانی برای رفع یبوست در کودکان زیر شش سال:
- 1. اصلاح رژیم تغذیه ای مادر در صورتی که به فرزند شیر می دهد. برای مثال، پرهیز از خوراک و نوشیدنی یبوست آور (انواع صنعتی و فست فود…)، مصرف مواد فیبردار و سبزیجات و میوه های تازه مانند سیب، آلو، گلابی،..
- تعویض شیرخشک با نظر متخصص نوزادان و اطفال
- دادن آب سیب یا آب گلابی طبیعی به کودک بالای شش ماه
- آب جوشانده شده ولرم که کمک خوبی به تصفیه روده هاست
- ماساژ دور ناف نوزاد در جهت عقربه های نوزاد با روغن زیتون
- شیاف گلیسرین با مشورت پزشک برای کودک زیر شش سال
- مصرف دم کرده بارهنگ برای بالای شش ماه (مقدار آن طبق نظر پزشک طب سنتی انتخاب شود)
- خوراندن مکمل های فیبردار طبیعی به کودک: متاموسیل، سیتروسل، …
- در موارد شدید، بستری نوزاد یا کودک در یبمارستان برای تخلیه روده به کمک باریوم انما (تزریق باریوم به داخل روده بزرگ از طریق مقعد)…
درمان انباشت مدفوع در روده در طب سنتی
چند توصیه برای پیشگیری و درمان یبوست بزرگسالان از نظر طب سنتی داریم. البته بهتر است در مورد داروهای گیاهی هرگز سرخود اقدام نکنیم و به متخصص طب سنتی مراجعه کنیم.
- مصرف آب جوشیده ولرم به تمیز شدن روده ها کمک می کند. آب سرد نباید مصرف شود زیرا کبد برای پختن کیموس معده به حرارت کافی نیاز دارد و سلامت کبد با سلامت روده ها مرتبط است.
- مصرف تمامی فست فودها، غذاهای چرب و سفت و ماکارونی و کنسروجات حذف شود. برای مثال، طب سنتی به مضرات ماکارونی می پردازد که یبوست آور است و به علت دارا بودن گلوتن صنعتی سرطان زاست و فاقد فیبر گیاهی و سبوس است و سبب تجمع سموم و گازهای سمی در روده بزرگ می شود!
- دم کرده های گیاهی مانند آویشن به دفع عفونت ها، یوروس ها و رفع بعضی مشکلات روده بزرگ کمک می کند.
- انجیر خیس شده و مصرف آن در صبح به رفع یبوست کمک می کند.
- پرهیز از مصرف داروهایی که یبوست آورند. البته بعضی داروها اگر ناگهان قطع مصرف شوند عوارض بدتری به جای می گذارند که در این صورت بهتر است زیر نظر پزشک به تدریج قطع مصرف یا تغییر داده شوند.
- استفاده از مکمل های ملین فیبردار
شاد و سلامت بمانیم.
مریم اکبری زاده: عضو گروه پژوهشی سایت بهایند
تمامی مطالب این سایت از معتبرترین منابع پزشکی جهان برگرفته شده است.
