علایم اصلی سرطان دهانه رحم چیست؟

سرطان دهانه رحم

دهانه یا گردن رحم در پایین ترین قسمت رحم یک زن قرار گرفته است که رحم را به واژن متصل می کند. بنا به تعریف وب ام وی سرطان دهانه رحم که به آن سرطان سرویکس (به انگلیسی: cervical cancer) نیز گفته می شود، هنگامی رخ می دهد که سلول های دهانه رحم به طور غیر طبیعی رشد می کنند و به سایر بافت ها و اندام های بدن حمله می کنند. این سرطان هنگامی که تهاجمی می شود، روی بافت های عمیق تر دهانه رحم تأثیر می گذارد و ممکن است در قسمت های دیگر بدن نیز گسترش یافته باشد (متاستاز) که مهمترین این اعضا، ریه ها، کبد ، مثانه، واژن و فرج است.

با این حال ، سرطان سرویکس رشد کندی دارد، بنابراین پیشرفت آن از طریق تغییرات پیش سرطانی فرصتی را برای پیشگیری، تشخیص زود هنگام و درمان فراهم می آورد.

سن ابتلا به سرطان دهانه رحم

اکثر زنانی که با تغییرات پیش سرطانی در دهانه رحم تشخیص داده می شوند ، در سنین 20 و 30 سالگی به سر می برند ، اما میانگین سنی زنان هنگام تشخیص سرطان دهانه رحم، اواسط دهه 50 عمرشان است. این تفاوت سنی که اغلب در تغییرات پیش سرطانی تشخیص داده می شود و سن تشخیص سرطان، پیشرفت آهسته این بیماری را نشان می دهد و در صورت انجام اقدامات کافی، می توان از آن جلوگیری به عمل آورد.

درمان سرطان با طب سنتی | ۸ گیاه و ادویه ضد سرطان

چه چیزهایی باعث سرطان دهانه رحم میشود

سرطان دهانه رحم با تغییرات سلولی خوش خیم دهانه رحم که به طور غیر طبیعی هستند، شروع می شود. خطر ابتلا به این تغییرات غیر طبیعی با ابتلا به عفونت ویروس پاپیلومای انسانی یا اچ پی وی (HPV) همراه است. علاوه بر این، تماس جنسی زود هنگام، داشتن شرکای جنسی متعدد و مصرف داروهای ضد بارداری خوراکی، خطر ابتلا به سرطان سرویکس را افزایش می دهد. زیرا بیشتر منجر به قرار گرفتن در معرض HPV می شود.

به نظر می رسد اشکال HPV ، ویروسی که انواع مختلف آن باعث ایجاد زگیل های پوستی، زگیل های تناسلی و سایر ناهنجاری های غیر طبیعی پوست می شود، منجر به بسیاری تغییرات در سلول های دهانه رحم می شود که در نهایت ممکن است منجر به سرطان شود. انواع خاصی از HPV همچنین به سرطان های مربوط به واژن، آلت تناسلی، مقعد، زبان و لوزه ها نیز مرتبط است. عناصر ژنتیکی که از اشکال خاصی از HPV (زیر تیپ های پرخطر) حاصل می شود، در بافت های دهانه رحم یافت شده است که تغییرات سرطانی یا پیش سرطانی را نشان می دهد.

آیا سرطان دهانه رحم درمان دارد؟

علاوه بر این ، زنانی که به HPV مبتلا شده اند احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را نیز دارند. دخترانی که فعالیت جنسی را قبل از 16 سالگی یا طی یک سال پس از شروع دوره قاعدگی خود شروع می کنند ، در معرض خطر ابتلا به سرطان سرویکس بیشتری هستند.

استعمال سیگار یکی دیگر از عوامل خطر در ایجاد سرطان دهانه رحم است. مواد شیمیایی موجود در دود سیگار، با سلولهای دهانه رحم ارتباط برقرار می کنند و باعث ایجاد تغییرات پیش سرطانی می شوند که ممکن است با گذشت زمان منجر به سرطان شوند. خطر ابتلا به سرطان سرویکس در افراد سیگاری دو تا پنج برابر بیشتر از جمعیت عمومی است.

داروهای ضد بارداری خوراکی (قرص) ، به ویژه اگر بیش از پنج سال مصرف شود ، ممکن است خطر ابتلا به سرطان سرویکس را افزایش دهد ، چرا که باعث کاهش استفاده از کاندوم می شود.

HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی چیست؟

عفونت پاپیلومای انسانی یا HPV یک عفونت ویروسی رایج است که اغلب موجب پوسته پوسته شدن یا بروز زائده های غشای مخاطی روی پوست می شود. بیش از 100 نوع مختلف از HPV وجود دارد. برخی از انواع ویروس پاپیلومای انسانی هستند که موجب بروز زگیل می شوند، و برخی دیگر هم هستند که منجر به بروز انواع مختلف سرطان می گردند.

بیشتر عفونت های HPV منجر به سرطان نمی شوند. اما برخی از انواع پاپیلومای مربوط به ناحیه تناسلی می توانند موجب بروز سرطان در ناحیه تحتانی رحم که آن را به واژن متصل می کند (دهانه رحم)، شوند. دیگر انواع سرطان از جمله سرطان مقعد، آلت تناسلی مردان، واژن، فرج و پشت گلو نیز می توانند به HPV مرتبط باشند.

عفونت های ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی اغلب از طریق رابطه جنسی یا تماس پوست با پوست سرایت می کنند. واکسن هایی وجود دارند که می توانند از بدن در برابر سویه های مختلف HPV که احتمال ایجاد زگیل تناسلی یا سرطان دهانه رحم را دارند، محافظت کنند.

در بیشتر موارد سیستم ایمنی خود بدن عفونت HPV را پیش از آنکه بخواهد منجر به بروز زگیل شود شکست می دهد. اما زمانی که زگیل ها ظاهر می شوند، می توانند بسته به نوع ویروس و عفونت، شکل ظاهری متفاوتی داشته باشند. که اشکال مختلف آن عبارتند از:

• زگیل های تناسلی. این زگیل ها در قالب ضایعات صاف، برجستگی های کوچک شبیه گل کلم یا برآمدگی های ساقه مانند ظاهر می شوند. در خانم ها، زگیل های تناسلی اغلب روی ناحیه فرج بروز پیدا می کنند اما همچنین می توانند نزدیک حفره مقعد، روی دهانه رحم یا داخل واژن هم باشند.این درحال است که در مردان، زگیل های تناسلی اغلب روی اندام تناسلی، کیسه بیضه یا نزدیک مقعد ظاهر می شوند. به یاد داشته باشید که زگیل های تناسلی روی خود آلت مردانه به ندرت موجب بروز ناراحتی یا درد می شوند، گرچه ممکن است باعث خارش یا احساس التهاب شوند.

• زگیل های معمولی. زگیل های معمولی بیشتر به شکل برآمدگی های سفت و برجسته خودشان را نشان می دهند که اغلب روی دستها و انگشتان ظاهر می شوند. در بیشتر موارد زگیل های معمولی ظاهر ناخوشآیندی دارند اما همچنین می توانند دردناک، حساس یا مستعد خونریزی هم باشند.
• زگیل های کف پا. زگیل های کف پا معمولا توده های پوستی سفت و سخت و زبری هستند که اغلب روی پاشنه یا قوزک پا ظاهر می شوند. این زگیل ها هم می توانند موجب بروز ناراحتی شوند.
• زگیل های صاف و تخت. زگیل های صاف سطح تختی دارند و فقط کمی برجسته هستند. اینها می توانند در هر نقطه ای از بدن ظاهر شوند، اما در کودکان بیشتر روی صورت خودشان را نشان می دهند. مردان بیشتر در ناحیه چانه و زیر ریش ها به این زگیل ها مبتلا می شوند، و خانم ها اغلب در ناحیه پا آن را مشاهده می کنند.

علائم هشدار دهنده سرطان دهانه رحم

همانطور که در بسیاری از سرطان ها ، ممکن است تا زمانی که سرطان به مرحله خطرناکی نرسد، متوجه علائم یا نشانه های سرطان دهانه رحم نشوید. علائم هشدار دهنده سرطان سرویکس شامل موارد زیر است:

• درد، هنگامی که سرطان پیشرفت کرده است
• خونریزی غیر طبیعی از واژن (غیر از قاعدگی)
• ترشحات غیر طبیعی از واژن
• درد لگن
• نارسایی کلیوی به دلیل انسداد مجاری ادراری یا انسداد روده، در صورت پیشرفت سرطان

چه موقع باید به دنبال مراقبت های پزشکی باشید

دامنه شرایطی که می تواند باعث خونریزی واژن شود، متنوع است و ممکن است مربوط به سرطان دهانه رحم نباشد. این شرایط بسته به سن، باروری و سابقه پزشکی شما متفاوت است.

خونریزی واژن بعد از یائسگی به هیچ وجه طبیعی نیست. اگر یائسگی را پشت سر گذاشته اید و خونریزی واژن دارید، در اسرع وقت به پزشک معالج خود مراجعه کنید.

خونریزی بسیار سنگین در طول پریود یا خونریزی مکرر بین دوره ها به ارزیابی دوره ای توسط پزشک نیاز دارد.

خونریزی بعد از مقاربت، به خصوص بعد از رابطه جنسی خشن، ممکن است در برخی از خانم ها اتفاق بیافتد. اگر این اتفاق گاه به گاه رخ دهد، احتمالاً مساله ای برای نگرانی وجود ندارد. اما اگر خونریزی به طور مکرر اتفاق بیفتد، ارزیابی توسط پزشک توصیه می شود.

اگر خونریزی واژینال دارید که همراه با ضعف، احساس غش یا سبکی سر و یا بیهوش شدن است ، برای دریافت مراقبت پزشکی به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.

تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم

مانند همه سرطانها، تشخیص زودهنگام سرطان دهانه، گامی مهم برای معالجه و درمان موفقیت آمیز به شمار می رود. درمان تغییرات پیش سرطانی که فقط روی سطح یک قسمت کوچک از دهانه رحم تأثیر می گذارد ، بسیار بیشتر از درمان سرطان مهاجم است که بخش بزرگی از دهانه رحم را تحت تأثیر قرار می دهد و به بافت های دیگر نیز سرایت می کند، موفق است.

مهمترین پیشرفتی که در تشخیص زودهنگام سرطان سرویکس حاصل شده است ، استفاده گسترده از تست پاپانیکولا (پاپ اسمیر) و آزمایش HPV پرخطر است. پاپ اسمیر به عنوان بخشی از یک آزمون منظم انجام می شود. در طی این روش ، سلولهایی از سطح دهانه رحم برای بررسی ناهنجاری ها جمع آوری می شوند. تشخیص سرطان دهانه رحم مستلزم آن است که یک نمونه از بافت دهانه رحم گرفته شود (به نام بیوپسی) و زیر میکروسکوپ بررسی شود. در صورتی که پاپ اسمیر غیر طبیعی باشد، این کار انجام می شود.

ابزارهای تشخیصی مختلفی وجود دارد که می توان از آنها برای شناسایی تغییرات دهانه رحم استفاده کرد. این ابزارهای تشخیصی شامل موارد زیر هستند:

• کولپوسکوپی روشی شبیه به معاینه لگن است. این روش معمولاً برای بیمارانی که نتیجه غیر طبیعی پاپ اسمیر دارند اما معاینه بدنی شان طبیعی است، انجام می شود. در این روش از نوعی میکروسکوپ به نام کولپوسکوپ برای معاینه دهانه رحم استفاده می شود. کل ناحیه دهانه رحم با یک رنگ بی ضرر یا اسید استیک رنگی می شود تا سلول های غیرطبیعی راحت تر دیده شوند. سپس این مناطق بیوپسی می شوند. کولپوسکوپ، دهانه رحم را 8 تا 15 برابر (بسته به کولپوسکوپ) بزرگتر می کند و این امکان را می دهد تا بافت های غیر طبیعی که ممکن است به بیوپسی نیاز داشته باشد،  آسان تر ظاهر شوند. این روش معمولاً در مطب زنان انجام می شود. اگر بیوپسی تحت کولپوسکوپی، سرطان تهاجمی را نشان دهد، برای ارزیابی کامل وضعیت شما نیاز به بیوپسی بزرگتری است. درمان به مرحله سرطان بستگی دارد.
• روش برداشتن الکتریکی با حلقه (LEEP) که از یک حلقه سیم الکتریکی استفاده می شود تا نمونه ای از بافت دهانه رحم برداشته شود. این روش اغلب می تواند در مطب زنان انجام شود.
• کونیزاسیون (برداشتن بخشی از دهانه رحم) یا مخروط برداری روشی است که در حالی که شما تحت بیهوشی قرار دارید در اتاق عمل انجام می شود. این می تواند با LEEP ، با یک اسکالپل (کونیزاسیون چاقوی سرد) یا لیزر انجام شود. در این روش، قسمت کوچکی از دهانه رحم شما برای معاینه به شکل مخروطی برداشته می شود.

روش های کونیزاسیون چاقوی سرد یا LEEP منجر به حصول نمونه بافت های می شود كه در آن می توان نوع سلولها و میزان گسترش آنها در مناطق را کاملاً مشخص كرد. از این روش ها می توان برای تشخیص مشکلات یا برای درمان مشکلات شناخته شده استفاده کرد.

تغییرات سلولی خوش خیم دهانه رحم (تغییرات پیش سرطانی)

با گذشت سالها، اصطلاحات مختلفی برای اشاره به تغییرات غیر طبیعی سلول ها در سطح دهانه رحم استفاده شده است. این تغییرات امروزه اغلب به عنوان ضایعه درون پوششی سنگفرشی (SIL) خوانده می شوند. “ضایعه” به ناحیه ای از بافت غیر طبیعی اشاره دارد. درون پوششی به این معنی است که سلولهای غیر طبیعی فقط در لایه مخاطی وجود دارند. تغییرات در این سلول ها را می توان به دو دسته تقسیم کرد:

• ضایعه درون پوششی سنگفرشی با درجه پایین (LGSIL): تغییرات زود هنگام و کوچکی در اندازه و شکل سلولهایی که روی سطح دهانه رحم را پوشش می دهند، حاصل می شود که درجه پایین محسوب می شوند. این ضایعات ممکن است به خودی خود از بین بروند ، اما با گذشت زمان ، ممکن است غیر طبیعی شوند و در نهایت تبدیل به یک ضایعه درجه بالا شوند. LGSIL همچنین دیسپلازی خفیف یا نئوپلازی درون پوششی دهانه رحم 1 (CIN1) نیز گفته می شود. این تغییرات اولیه در دهانه رحم بیشتر در زنان در سنین 25 تا 35 سال اتفاق می افتد، اما می تواند در زنان در هر سن دیگری ظاهر شود.
• ضایعه درون پوششی سنگفرشی با درجه بالا (HGSIL): تعداد زیادی از سلولهای سرطانی که بسیار متفاوت از سلولهای طبیعی هستند، یک ضایعه درجه بالا را تشکیل می دهند. مانند ضایعه درون پوششی سنگفرشی با درجه پایین ، این تغییرات پیش سرطانی تنها سلولهایی را در سطح مخاطی هستند، شامل می شود. به این ضایعات نیز دیسپلازی متوسط ​​یا شدید، CIN 2 یا 3 یا کارسینوم درجا گفته می شود. این موارد نیز بیشتر در زنان در سنین 30 تا 40 سال بروز پیدا می کنند، اما در هر سنی ممکن است رخ دهد.

سلول های پیش سرطانی، حتی ضایعات درجه بالا، معمولاً به سرطان تبدیل نمی شوند و لایه های عمیق تر دهانه رحم را ماه ها یا شاید سالها بعد مورد حمله قرار می دهند.

سرطان تهاجمی

اگر سلول های غیر طبیعی در دهانه رحم یا سایر بافت ها یا اندام ها عمیق تر رشد کنند، این بیماری، سرطان دهانه رحم، سرطان تهاجمی دهانه رحم یا سرطان متاستاتیک گفته می شود. سن ابتلا به سرطان دهانه رحم در حالت تهاجمی 40 سال یا بالاتر است.

اگر نتایج بیوپسی سرطان تهاجمی را نشان دهد، ممکن است یک سری آزمایشات انجام شود. همه این آزمایشات طراحی شده اند تا بررسی شود که آیا سرطان شیوع یافته است یا خیر و اگر چنین است، تا چه حد پیش رفته است. این آزمایشات شامل موارد زیر هستند:

• اشعه ایکس قفسه سینه برای دیدن اینکه آیا سرطان به ریه ها سرایت کرده است یا خیر.
• آزمایش خون می تواند نشان دهد که آیا کبد درگیر شده است یا خیر. اگر نتایج قطعی نباشد، ممکن است انجام سی تی اسکن ضروری باشد.
• اشعه X ویژه ای که تحت عنوان IVP یا سی تی اسکن می تواند برای معاینه مجاری ادراری استفاده شود. مثانه و مجرای ادرار توسط سیستوسکوپی ارزیابی می شوند.
• واژن با کولپوسکوپی معاینه می شود. رکتوم توسط یک پروکتوسیگموئیدوسکوپی و باریم انما ارزیابی می شود.
• غدد لنفاوی توسط سی تی اسکن، MRI یا اسکن PET ارزیابی می شود. MRI از سی تی اسکن برتر است و اسکن PET از هر دو برتر است.

این آزمایشات برای “تعیین مرحله” سرطان استفاده می شود. با کشف شیوع بیماری، پزشکان بهتر می توانند در مورد پیش بینی آینده وضعیت تان و نوع درمانی که مورد نیاز شماست، حدس و گمان منطقی بزنند.

• سرطان دهانه رحم از مرحله 0 (حداقل شدید) تا مرحله چهارم (بیماری متاستاتیک، شدیدترین نوع) دسته بندی می شود.
• مرحله بندی براساس اندازه و عمق ضایعه سرطانی و همچنین میزان شیوع آن انجام می شود.

ادامه مطلب در بخش دوم: درمان سرطان دهانه رحم